Het einde van het Windows 10-tijdperk was eigenlijk al een tijdje in zicht, maar nu komt het toch wel erg dichtbij. Ondanks het feit dat het besturingssysteem in Europa gelukkig nu nog wat langer van veiligheidsupdates wordt voorzien, is het toch tijd om na te denken over je vervolgstappen.
De meeste mensen die nog nog Windows 10 op hun pc draaien, hebben waarschijnlijk gewoon niet de mogelijkheid om de pc te updaten met Windows 11 (bijvoorbeeld als je pc niet de verplichte TPM 2.0-chip heeft). Als je die mogelijkheid wel hebt, maar je gewoon zo lang mogelijk de oude versie wou blijven gebruiken, dan is updaten natuurlijk de meest voor de hand liggende optie. Als je die optie echter niet hebt, is het tijd om je opties te bekijken.
Een nieuwe pc kopen
Windows 11-pc
De meest voor de hand liggende en eenvoudigste optie is natuurlijk om gewoon een nieuwe pc te kopen. Dit kost je het minste moeite, maar natuurlijk ook het meeste geld. Toch snappen we dat veel Windows-gebruikers ook het liefst gewoon Windows als besturingssysteem willen houden en dan is straks dus in principe de enige optie de aankoop van een nieuwe pc of laptop met Windows 11.
Gelukkig zijn ze natuurlijk wel binnen allerlei prijsklassen te vinden, dus als een hele simpele laptop bijvoorbeeld al genoeg is voor jou, dan hoef je niet meteen de hoofdprijs te betalen voor een nieuwe Windows 11-laptop. Ook hoef je natuurlijk niet een van de nieuwste modellen te kopen, zolang er maar ondersteuning voor Windows 11 is. Heb je een wat oudere, maar wel vrij dure gaming-laptop, dan wordt upgraden naar een nieuwe gaming-laptop natuurlijk wel wat prijziger als je vergelijkbare of betere specs wil.
Als je een desktop-pc hebt, waarvan je (zelf) de onderdelen kan vervangen, is dat mogelijk nog wel een manier om Windows 11 te krijgen zonder een volledig nieuwe Windows-pc te kopen. Als je echter die vereiste TPM 2.0-chip mist, is er een grote kans dat je een nieuw moederbord en een nieuwe CPU zal moeten aanschaffen en mogelijk zelfs meerdere onderdelen. Die kosten kunnen ook snel oplopen.
Op deze manier kan je dus wel gewoon verder met Windows als besturingssysteem, maar dat is niet je enige optie, zoals je hieronder ziet.
Mac(Book)
Als je niet per se een nieuwe Windows-pc moet of wil hebben, dan is een Mac of MacBook natuurlijk het grootste en bekendste alternatief.
Voorheen was de instapprijs voor Apple's Mac-ecosysteem altijd wel vrij hoog. Hoewel je nog steeds geen nieuwe Mac of MacBook voor onder de 500 euro kan vinden, biedt de M4 Mac mini uit 2024 nu bijvoorbeeld wel echt een geweldige prijs-kwaliteit en hoef je ook niet per se meer dan 1.000 euro uit te geven.
Overstappen naar een nieuw besturingssysteem is natuurlijk altijd wel even wennen en er zijn dan ook genoeg dingen die bij macOS heel anders werken dan bij Windows. Er zijn echter ook genoeg dingen die grotendeels hetzelfde werken en macOS is over het algemeen gelukkig wel erg gebruiksvriendelijk.
Macs zijn over het algemeen ook heel goed beveiligd, worden lang ondersteund en werken natuurlijk heel goed samen met andere Apple-apparaten. Als je dus bijvoorbeeld ook al een iPhone en een paar AirPods hebt, dan zullen die naadloos samenwerken met een Mac of MacBook.
Voor velen zal de overstap waarschijnlijk geen groot probleem zijn, maar er is wel iets belangrijks waar je op moet letten. Als je hele specifieke programma's gebruikt op Windows 10, is het wel handig om te checken of deze programma's ook ondersteund worden op macOS.
Ook laat Apple je wel wat minder aanpassen en kan je niet zomaar alles installeren binnen macOS. Dat heeft op het gebied van veiligheid zeker zijn voordelen, maar kan wel een beetje beperkend aanvoelen als je een meer open besturingssysteem zoals Windows gewoon bent.
Je oude pc behouden
Linux
Als je liever geen nieuwe hardware koopt om je probleem met verouderde software op te lossen, dan is een ander besturingssysteem het overwegen waard. Windows 11 mag misschien niet draaien op je (net iets) "te oude pc", maar andere besturingssystemen waarschijnlijk nog wel gewoon. macOS is natuurlijk ook een ander besturingssysteem, maar dat kan je (officieel in ieder geval) alleen op apparaten van Apple krijgen en dat vereist in dit geval dus ook nieuwe hardware.
Een alternatief waar de meeste mensen waarschijnlijk in ieder geval al wel eens van gehoord hebben, is Linux. Er is echter niet gewoon één Linux-besturingssysteem zoals bij Windows of macOS. Er zijn verschillende Linux-distributies (distro's) beschikbaar, elk met een net wat andere focus, interface en doelgroep. Dit komt deels door het feit dat Linux open-source software is en je dus gewoon de broncode kan bekijken en aanpassen om eigen versies te creëren.
Dat maakt Linux over het algemeen heel flexibel, maar het kan ook een beetje overweldigend zijn voor nieuwe gebruikers om de juiste versie te vinden. Het klinkt allemaal een beetje complex in eerste instantie, maar er zijn ook goede distributies te vinden voor beginners, die nog redelijk lijken op Windows.
Een aantal voorbeelden van wat gebruiksvriendelijkere distributies zijn Ubuntu, Linux Mint, Zorin OS, Pop!_OS, Elementary OS en Manjaro. Linux Mint en Zorin OS zullen vooral redelijk vertrouwd aanvoelen voor Windows-gebruikers en Elementary OS lijkt juist weer iets meer op macOS. Gamers kunnen ook proberen om SteamOS, het besturingssysteem van de Steam Deck, te installeren. SteamOS is ook gebaseerd op Linux. Valve garandeert nog geen soepele ondersteuning voor elke pc, maar het besturingssysteem draait inmiddels wel al redelijk goed op veel pc's met AMD-chips.
Een groot voordeel van een Linux-distro installeren op je huidige pc, is dat deze besturingssystemen gewoon gratis zijn en je dus helemaal geen geld hoeft uit te geven om je pc dus gewoon te blijven gebruiken. Linux biedt daarnaast gewoon sterke beveiliging en werkt vaak wat sneller en stabieler dan Windows.
Ook hier moet je echter wel letten op compatibiliteit met de programma's die je wil (of moet) gebruiken. Daarnaast is er niet altijd volledige ondersteuning voor sommige randapparatuur of zijn deze apparaten lastiger te configureren binnen Linux.
ChromeOS
Je hebt ongetwijfeld ook wel eerder van Chromebooks gehoord. Deze laptops draaien op Google's ChromeOS-besturingssysteem. Waarom staat ChromeOS dan hier onder 'Je oude pc behouden' en niet onder 'Een nieuwe pc kopen'?
Nou, je hoeft namelijk niet per se een nieuwe pc (Chromebook in dit geval) te kopen om ChromeOS als alternatief voor Windows 10 te gebruiken. Net als Linux-distro's, kan je ChromeOS namelijk ook gewoon op je bestaande pc installeren.
ChromeOS is een heel lichtgewicht besturingssysteem dat gebaseerd is op de Chrome-browser, webapplicaties en gebruik van de cloud. Je vindt het dus voornamelijk op Chromebooks, maar dit snelle, veilige besturingssysteem kan je ook op je oude Windows 10-pc installeren. Zo blaas je je oude pc toch nog nieuw leven in, ook al wordt hij voor Microsoft inmiddels misschien als e-waste gezien.
ChromeOS is een van de veiligste besturingssystemen op de markt, maar het is ook voornamelijk gefocust op online werken. Dit betekent dat je in principe voor veel aspecten wel altijd een internetverbinding nodig hebt en dat je geen traditionele programma's kan installeren zoals bij Windows, macOS en Linux-distro's wel het geval is.
In het beste geval kan je mogelijk een web- of Android-app installeren, maar die functioneren vaak niet helemaal hetzelfde. ChromeOS is dus niet echt geschikt voor zware taken. Maar alledaagse taken, een beetje streaming en werk dat je in een browser kan doen, werken hier allemaal prima.
Als dat voor jou meer dan genoeg is, kan je dus of ChromeOS installeren op je huidige pc, of een nieuwe Chromebook kopen. Chromebooks zijn gelukkig in de meeste gevallen veel goedkoper dan MacBooks en veel Windows-laptops.
