Je hebt de term ‘4K’ vast eerder gehoord, maar wat betekent het precies? Simpel gezegd: 4K omschrijft de resolutie van een ultra high-definition-scherm. Soms wordt het omschreven als UHD of 4K UHD door sommige merken.
Op dit moment is 4K de meest populaire schermresolutie voor tv’s van grote merken. Sommige pc-schermen of kleinere tv’s gebruiken nog steeds een Full HD-resolutie.
Als je een 4K-tv hebt, wil dat niet gelijk zeggen dat alle content die je kijkt ook in 4K is. Veel films en series worden uitgezonden in een lagere resolutie, maar deze zijn nog steeds goed te bekijken op een 4K-tv. Sommige slimmere tv’s schalen het beeld zelfs op naar 4K, om ze zo helder mogelijk te laten lijken.
De spectaculaire resolutie die je krijgt bij 4K-tv’s kan iedereen verleiden om een nieuw model aan te schaffen. Er zijn echter meer nieuwe technologieën die belangrijk zijn naast 4K, zoals OLED en HDR.
In deze gids leggen we uit wat 4K is en waarom het belangrijk is voor jouw kijkervaring. Daarnaast gaan we in op pixel-aantallen en kijkafstanden.
Als je klaar bent om de stap te zetten naar 4K, bekijk hier dan onze gids met de beste 4K-tv’s van dit moment.
Wat is 4K?
We weten dat het een grote upgrade is, maar wat verandert het precies aan onze tv’s?
4K-resolutie, zoals gedefinieerd door de meeste tv-makers, is een beeldverhouding van 3.840 bij 2.160 pixels, of 2.160p. Om dat in perspectief te zetten, een Full HD 1.080p-tv is 1.080 pixel-rijen hoog en 1.920 rijen breed. 4K-schermen hebben ongeveer 8 miljoen pixels, vier keer meer dan een 1.080p-tv.
Zie je tv als een rooster met rijen en kollommen. Een Full HD-tv heeft 1.080 rijen in de hoogte, en 1.920 in de breedte. Een 4K-tv verdubbelt het aantal aan beide kanten, waardoor het aantal pixels vier keer zo groot is. Om het anders te zeggen, alle pixels van een 1.080p-tv passen in een kwart van een 4K-tv.
Waarom heet het 4K?
Het heet 4K omdat de beelden ongeveer 4.000 pixels breed zijn. De 1.080p-resolutie is vernoemd naar de hoogte van het beeld en 4K naar de breedte. Waarom dit het geval is, is niet bekend. Sterker nog, sommige bedrijven verwijzen naar de resolutie als 2.160p, wat nog meer verwarring brengt.
Zijn de extra pixels belangrijk?
De sprong in resolutie is ongeveer net zo groot als de overstap van SD (480 rijen hoog) naar HD (1080 rijen hoog). 4K-schermen zijn een stuk scherper dan 1080p-tv’s.
Echter, als je de overstap maakt van 1080p naar 4K, maar geen grotere tv neemt, valt het verschil misschien niet zo op. Vooral als je voornamelijk HD-content kijkt in plaats van 4K-video. Hoe groter het scherm is, hoe groter het verschil in kwaliteit.
Hoe dicht moet ik bij een 4K-scherm zitten?
Apple heeft de term “retina” populair gemaakt met retina-displays op iPhones. “Retina” verwijst naar een scherm dat een dusdanige resolutie heeft, dat je op een normale kijkafstand de individuele pixels niet kunt zien. Elk scherm is een retina-scherm, als je maar ver genoeg weg zit.
Nog belangrijker is de afstand waarbij jouw ogen niet meer detail uit een 4K-beeld halen dan een 1.080-beeld. Als je op de “retina-afstand” zit bij jouw 1.080p-tv en je bent niet van plan om de bank dichterbij te zetten, zal 4K geen enorme upgrade voor je zijn. In dit overzicht kun je zien hoe dicht je bij een tv moet zitten om het verschil te zien.
4K vs UHD: wat is het verschil?
Technisch gezien is “Ultra High Definition” niet hetzelfde als de 4K-standaard die wordt gebruikt in bioscopen. Een 4K-bioscoopscherm heeft meestal een resolutie van 4.096 x 2.160, terwijl een UHD-tv een resolutie heeft van 3.840 x 2.160.
Dit is waarom sommige merken ervoor kiezen om UHD of Ultra HD te vermelden in plaats van 4K. Echter lijkt het erop dat 4K de afkorting is die bij de meeste mensen blijft hangen.
Is 4K belangrijk voor mij?
Er zijn veel redenen om de overstap te maken naar 4K en ze zijn niet allemaal even voor de hand liggend.
Zo is een 4K-display bijvoorbeeld nuttig voor fotografen om alle details van hun werk te beoordelen. Een Ultra HD-scherm toont veel meer nuance en detail in een beeld. De verschillen zijn enorm. 3D-video bleek achteraf een rage te zijn die nooit is overgenomen. 4K daarentegen is simpelweg beter dan zijn voorganger.
De hogere pixeldichtheid van een 4K-paneel zorgt ervoor dat je dichterbij een scherm kunt zitten zonder dat de pixels zichtbaar worden voor het blote oog. Daardoor kun je makkelijk een grotere tv aanschaffen, zonder dat je jouw stoel of bank hoeft te verplaatsen.
Wat is 4K OLED?
OLED (organic light emitting diodes) is een nieuwe technologie die steeds vaker in moderne tv’s voorkomt. De techniek komt langzamerhand in de mainstream, maar het kost wat tijd vanwege de productiekosten.
Dat is jammer want OLED-technologie levert ontzettend levendige kleuren. De overstap naar OLED is onderweg, met name LG neemt de technologie erg serieus. Als je precies wilt weten wat OLED is en waarom het belangrijk is voor jouw tv, lees dan onze OLED-gids goed door.
Is Netflix in 4K?
Ja, als je ervoor betaalt.
Netflix heeft verschillende abonnementsvormen. Bij de duurste dienst krijg je toegang tot films en series in 4K. Niet alles op de streamingdienst zal spontaan in betere kwaliteit te zien zijn, maar er is genoeg content beschikbaar in Ultra HD, zoals Dark, Star Trek: Discovery, Altered Carbon en nog veel meer. Elke dag komen er nieuwe films en series bij in 4K.
Netflix is hier geen uitzondering. Amazon Prime biedt ook met de dag meer 4K-content aan, zoals Mad Dogs, Man in the High Castle en The Grand Tour.
Op de meeste nieuwe streamingdiensten zijn films en series in 4K te vinden. Iedereen doet mee. Sommige platforms, zoals Disney+, bieden zelfs 4K-content aan, aan alle abonnees. Niet alleen de kijkers die ervoor betalen, zoals bij Netflix.
Wat is het verschil tussen 4K en HDR?
HDR (high dynamic range) vergroot het verschil tussen de donkerste en lichtste gedeeltes van een beeld. De zwarte tinten worden een stuk donkerder en de witte een stuk feller. Dat betekent dat een film of serie meer diepgang in het beeld krijgt.
Netflix was de eerste provider die HDR-content op zijn platform plaatste in 2015. Sindsdien doen Disney+ en Amazon Prime ook mee. Als je wil weten wat HDR precies betekent voor jouw tv, lees dan hier onze gids.
Waarom is niet alles in 4K?
Een frame van 4K-beeld heeft vier keer meer informatie dan een HD-frame. Daardoor zijn de videobestanden in 4K ook een stuk groter, wat het uitdagend maakt om uit te zenden.
Langzamerhand verschijnt er meer 4K-content op tv, maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Bij streamingdiensten ben je afhankelijk van je eigen internetverbinding om een fatsoenlijke 4K-stream vol te houden. Hierdoor is alles omhoog schalen naar 4K nog lastig.
Om 4K-films en series te streamen heb je een internetverbinding nodig met een snelheid van minimaal 25Mbps. Dat is sneller dan de meeste mensen thuis hebben.
Hoe werkt gaming in 4K?
4K-gaming is al een tijdje mogelijk op pc’s. Ook consoles volgen nu het voorbeeld. Sony begon hiermee met de PS4 Pro. Dit console heeft geen ondersteuning voor 4K-content, maar kan games omhoog schalen naar 4K, wat voor een uitstekend resultaat zorgt.
Microsoft probeerde dit ook met de Xbox One S, maar zag pas echt resultaat met de Xbox One X, dat bij een aantal games volledige ondersteuning voor 4K heeft.
Het wordt nog meer geavanceerd met 4K-gaming op next-gen consoles als de Xbox Series X en de PS5. Beide hebben volledige ondersteuning voor 4K tot 120Hz, mits de game dat ook ondersteunt. De opmars van het beeldformaat gaat behoorlijk snel in het gaming-landschap.
Welke kabels heb ik nodig voor 4K?
Er zijn twee standaard soorten kabels die je kunt gebruiken: een standaard HDMI-kabel of een DisplayPort-kabel als je een pc aansluit op een 4K-display.
Een standaard HDMI-kabel ondersteunt kwaliteit tot 1080i. Voor de bandbreedte van 4K heb je een hogesnelheidskabel nodig.
De snelheid van je verbinding is ook afhankelijk van de HDMI-aansluiting. HDMI 1.4-connectoren ondersteunen 4K tot een framerate van 30fps. HDMI 2.0 duwt dit omhoog naar 60fps. De nieuwste HDMI-standaard, HDMI 2.1, ondersteunt 4K op 120fps en zelfs 8K op 60 fps. Lees hier meer over wat HDMI 2.1 precies is.
In het kort: als jouw kabel 1.080p ondersteunt, wat de meeste moderne kabels kunnen, kan hij waarschijnlijk ook 4K aan. Het is niet altijd nodig om een dure kabel aan te schaffen.
Een andere kabel die je kunt gebruiken is DisplayPort. Deze aansluiting kan een 4K-signaal versturen van een hoogwaardige grafische kaart naar een pc-monitor.
Is 4K een must-have?
Dat is een lastige vraag. Tegenwoordig ondersteunen de meeste nieuwe tv’s 4K. De voordelen van 4K zijn niet echt te zien op een klein scherm, desondanks is er niet echt een reden om niet aan 4K te beginnen, gezien de beschikbaarheid.
Bij een 32 inch tv zie je het verschil tussen Full HD en 4K niet echt. Vanaf 40 inch wordt het echter een stuk duidelijker. Daarnaast worden grotere tv’s steeds goedkoper. Het is moeilijker om een tv te vinden zonder 4K dan eentje met.
Wat is de volgende stap voor 4K?
Een grote, hoogwaardige 4K-tv kost je wat geld. Als de prijs echter geen probleem is, kun je zelfs als de stap zetten naar 8K. Er zijn al tv’s te vinden in deze resolutie, maar dat gaat je serieus geld kosten. Een 8K-tv verviervoudigt het aantal pixels van 4K naar ongeveer 33 miljoen.
We verwachten niet dat 4K naar kleinere schermen komt, aangezien het verschil minimaal is op een display van 32 of 24 inch bij een normale kijkafstand.
De grote veranderingen in 4K-tv’s zullen te maken hebben met andere functies, zoals HDR, OLED, QLED en MicroLED. De volgende stap van 4K gaat niet om het aantal pixels, maar de kwaliteit van de pixels.
