De Sonos Arc Ultra was al een van de beste soundbars en hij is twee weken geleden nog beter geworden. Sonos heeft namelijk via een software-update een nieuwe functie geïntroduceerd, genaamd Spraakverbetering (Speech Enhancement). Om erachter te komen hoe goed deze functie echt werkt, heb ik een tweetal weken mijn favoriete films en series bekeken met Spraakverbetering.
Voor ik verder inga op wat Spraakverbetering precies doet, eerst een kleine disclaimer: de functie is uitsluitend beschikbaar op de Sonos Arc Ultra sinds 13 mei 2025. De reden daarvoor is dat de processor in oudere Sonos-soundbars, zoals de originele Arc of Beam (Gen 2), niet krachtig genoeg is. Als je wel een Sonos Arc Ultra hebt en de functie toch niet ziet, dan moet je even handmatig controleren op software-updates in de Sonos-app.
Wat doet Spraakverbetering?
Het verbaast je wellicht niet dat Spraakverbetering een functie is die deels vertrouwt op AI. In dit geval analyseert de AI het geluid van de Sonos Arc Ultra en bepaalt het welke onderdelen van de mix spraak zijn en welke niet. Daarna kan het de spraak versterken terwijl de rest van het geluid (grotendeels) onaangetast blijft.
Spraakverbetering heeft vier verschillende niveaus: laag, medium, hoog en max. In de app wordt aangegeven dat medium het aanbevolen niveau is voor de meeste gebruikers en dit is ook de standaardinstelling. Elk merk heeft echter wel een vorm van spraakversterking in hun (premium) soundbars. Het verschil is dat deze "traditionele" spraakversterking een negatieve impact heeft op de rest van de geluidsmix. Vooral de kwaliteit van de bas gaat erop achteruit.
Sonos gaat echter voor een andere aanpak waardoor er geen audiokwaliteit wordt opgeofferd om die dialogen helderder te maken. De eerste reden daarvoor is dat de AI analyseert welke delen van de geluidsmix spraak zijn en alleen die delen versterkt. De tweede reden is dat de AI ook weet wanneer er geen spraak aanwezig is. Op die momenten wordt de Spraakverbetering automatisch volledig uitgeschakeld en hoor je het originele geluid. Spraakverbetering werkt bovendien gradueel: het past meer verwerking toe in de drukste scènes en minder als het geluid minder chaotisch is.
Hoe goed werkt Spraakverbetering in de praktijk?
Voor deze test heeft Sonos me voor twee weken een Arc Ultra uitgeleend. Tijdens de set-up werd aangegeven dat er enkele updates werden uitgevoerd en toen dat proces was afgerond, zag ik Spraakverbetering al in de instellingen staan. Als je dus een Sonos Arc Ultra aanschaft, hoef je na de set-up normaal niets meer te doen om Spraakverbetering te kunnen gebruiken.
Ik legde de Sonos Arc Ultra meteen het vuur aan de schenen met een van de meest uitdagende testen van muziek, spraak en pure chaos. Dan heb ik het natuurlijk over de livestream van Eurovision 2025. In de Sonos-app staat trouwens dat Spraakverbetering niet wordt aangeraden bij muziek, maar dat hield me niet tegen om het hier toch te proberen.
De Spraakverbetering was tijdens de hele stream op medium ingesteld en pas toen ik het even uitzette, merkte ik het verschil bij de spraak van de presentatoren. Tijdens livestreams heb je vaak geen ondertitels en in dat geval is het cruciaal dat je wel hoort wat er gezegd wordt. Zonder Spraakverbetering had ik soms ook moeite om de presentatoren te begrijpen.
Ondanks dat Sonos afraadt om Spraakverbetering bij muziek te gebruiken, heb ik het geen enkele keer handmatig uitgeschakeld tijdens een optreden. Naar mijn mening had Spraakverbetering (op medium) geen impact op de muziek. Het refrein van Ich Komme, de Finse inzending, kwam nog steeds binnen als een kanon, terwijl de hoge noten van Wasted Love, de Oostenrijkse inzending en winnaar van dit jaar, gedetailleerd door mijn woonkamer raasden.
Waar de lage en medium instellingen geen hoorbare invloed hebben op de andere geluiden, is dat niet zo bij de hoge en max instellingen. Sonos geeft dit ook aan op hun website. De hoge instelling wordt als volgt beschreven: "Aanzienlijke verbetering van spraak. Niet-dialogische audio wordt aanzienlijk verminderd." De max instelling heeft op zijn beurt deze omschrijving: "Geeft prioriteit aan de duidelijkheid van dialogen voor mensen met gehoorverlies, door de dynamische reikwijdte van niet-spraak elementen te beheersen om de dialoog op de voorgrond te houden."
Hier merkte ik wel dat zaken als zachte achtergrondmuziek in een YouTube-video bijna volledig verdwenen, terwijl stemmen soms wat onnatuurlijk klonken. Sonos zelf geeft ook aan dat deze twee hoogste instellingen invloed zullen hebben op andere geluiden, dus dit valt nog steeds binnen de verwachtingen. De functie slaagt uiteindelijk gewoon in zijn opzet en dat is waar het om draait. De max instelling is immers bedoeld voor slechthorenden en hoewel ik zelf alleen last heb van tinnitus, was dit soms wel nuttig.
Tijdens een aflevering van The Pit Stop op YouTube, de serie waarin afleveringen van RuPaul's Drag Race worden besproken door twee voormalige deelnemers, merkte ik dat ik niet alles goed kon horen. Dit kwam voornamelijk door een combinatie van slecht bewerkte audio, zware Amerikaanse accenten en slechte articulatie. Toen ik hier overschakelde van de medium naar max instelling had ik veel minder moeite om het gesprek te volgen. De stille achtergrondmuziek was in dit geval nog amper te horen, maar ik wilde uiteindelijk gewoon horen wat er gezegd werd.
Wat me ten slotte nog opviel, is dat de Spraakverbetering duidelijk merkbaar is in de volledige kamer. Gewoonlijk kijk ik tv vanaf de bank die er recht voor staat, maar soms zet ik alvast een programma op terwijl ik nog de laatste hand leg aan het avondeten in de keuken. Mijn keuken zit helemaal links ten opzichte van de Sonos Arc Ultra en zelfs daar merkte ik de impact van Spraakverbetering. Hoewel niet iedereen even enthousiast is over de wervelwind van AI-functies, is Spraakverbetering een van de nuttigste functies van de voorbije jaren. Ik hoop alleen dat het uiteindelijk zijn weg zal vinden naar goedkopere soundbars van Sonos.
