Sony wilde zijn tv-line-up van 2024 duidelijk op een speciale manier lanceren, want het lanceringsevenement werd gehouden bij Sony Pictures Studios in Los Angeles. Tijdens het evenement kregen we onder andere demo's van Foley-effecten en soundtrack-mixen te zien, plus andere voorbeelden van de filmmagie die achter de schermen wordt gemaakt bij deze studio. Sony wilde hiermee duidelijk maken dat de technologie die door zijn studio en de professionele camera- en display-divisies wordt gebruikt om films en tv-series te maken, uiteindelijk ook op de consumentenproducten verschijnt.
De Sony Bravia 9 is het duurste model in de nieuwe Bravia-serie van tv's. Deze neemt de titel van flagship over van de Sony A95L OLED TV, ook al blijft dat model nog in de verkoop en zit er weer een nieuwe (minder felle) OLED TV in de line-up voor 2024, namelijk de Bravia 8. Het is dus opvallend dat Sony nu een mini-LED TV heeft gekozen als flagship model. In het verleden werd OLED namelijk als de meest premium technologie gepositioneerd in Sony's line-up.
Deze shift naar mini-LED is het resultaat van twee ontwikkelingen binnen het bedrijf. De eerste is de ontwikkeling van de BVM-HX3110, een professionele monitor voor het masteren van films en series met een piekhelderheid van 4.000 nits. De BVM-HX3110 werd eind 2023 geïntroduceerd en vervangt de BVM-HX310, een model dat veel gebruikt werd voor het post-productieproces van films en een piekhelderheid van 1.000 nits had.
De tweede ontwikkeling is de "XR Backlight Master Drive" met "High Peak Luminance". Dit is een nieuwe backlight-technologie voor tv's die momenteel exclusief in de Sony Bravia 9 mini-LED TV wordt gebruikt. Volgens Sony zorgt zijn next-gen backlight-technologie voor een helderheidsboost van 50% in de Bravia 9 ten opzichte van het vorige mini-LED-model, de Sony X95L. Daarnaast is de hoeveelheid dimzones omhoog gegaan met 325% en dat is het gevolg van nieuwe, geminiaturiseerde 22-bit led-driver.
Naast het verhogen van het aantal LED-modules dat in een backlight kan worden geplaatst, zorgt de hogere resolutie van de nieuwe driver (andere tv-fabrikanten gebruiken volgens Sony meestal 10- of 12-bit drivers), in combinatie met geavanceerde algoritmes voor het regelen van de local dimming, ervoor dat beelden veel verfijnder kunnen worden weergegeven dan voorheen mogelijk was bij de beste tv's. Dat is dan ook wat Sony's demo van de nieuwe Bravia 9 mini-LED TV moest laten zien.
Verfijnde helderheid
Sony's demonstratie van de nieuwe XR Backlight Master Drive met High Peak Luminance-technologie van de Bravia 9 bestond uit twee onderdelen. Ten eerste werd de nieuwe Sony BVM-HX3110-monitor vergeleken met de oudere BVM-HX310 en daarbij werden er filmscènes getoond die zijn gemastered voor een piekhelderheid van 4.000 nits. De meeste films worden nog gemastered voor een piekhelderheid van 1.000 nits en volgens Sony komt dat vooral door een beperking van de technologie. De BVM-HX3110 heeft die beperking weggenomen. Wanneer je beelden met een helderheid van 4.000 nits op beide monitors naast elkaar ziet, is het duidelijk te zien dat de nieuwe BVM-HX3110 gedetailleerdere highlights laat zien en over het algemeen voor dynamischere beelden zorgt.
Bij het tweede onderdeel van de demo stonden er twee Bravia 9-tv's bovenop elkaar naast een paar Samsung QN90C-tv's (ook bovenop elkaar). Die QN90C is een van Samsungs mini-LED-modellen uit 2023. Op de twee tv's die bovenop stonden, waren de lcd-panelen verwijderd, zodat we de direct zicht hadden op de mini-LED-backlight (zie de foto bovenaan dit artikel). Bij het bekijken van een serie van videoclips werd duidelijk dat Sony's backlight een hogere "resolutie" had dankzij de preciezere local dimming van de XR Backlight Master Drive. Tussen de modellen die wel een paneel voor de backlight hadden, wist de Sony-tv ook een levendigere helderheid te leveren. Die extra helderheid zorgde er ook voor dat highlights beter tot hun recht kwamen en dat kleuren er feller en rijker uitzagen.
Wat misschien net zo indrukwekkend was tijdens deze demo, was het feit dat we bijna geen backlight blooming zagen op de Bravia 9 op de plekken waar felle en donkere beelden op het scherm in elkaar overgingen. Backlight blooming is bekend fenomeen bij led-tv's en zelfs bij mini-LED TV's. Dit is dan ook een van de grootste voordelen van OLED TV's met hun zelfverlichtende pixels ten opzichte van led-tv's.
Masteren voor mini-LED
Sony vergeleek de beeldkwaliteit van zijn Bravia 9 tijdens het evenement ook nog met zijn eigen X95L en de Samsung S95C, Samsungs flagship QD-OLED TV uit 2023. Bij deze vergelijking werden er vergelijkende beelden afgespeeld op de Sony BVM-HX3110 en van de drie tv's wist de Bravia 9 het dichtst bij de resultaten van deze professionele mastering-monitor te komen.
Sony heeft nog niet onthuld wat de piekhelderheid van de Bravia 9 is, maar de manier waarop hij highlights en schaduwdetails wist te reproduceren bij films die gemastered zijn voor 4.000 nits is in ieder geval veelbelovend voor de HDR-prestaties. Nu Sony’s nieuwe mastering-monitor in steeds meer productiestudio's zal worden gebruikt, en regisseurs en cameramensen het filmformat tot het uiterste zullen drijven, zullen tv's die deze ontwikkeling kunnen bijbenen een duidelijk voordeel hebben.
@techradar ♬ Storytelling - Adriel
Sony’s overstap naar mini-LED voor zijn duurste tv laat zien dat het bedrijf veel vertrouwen heeft in de technologie en in ontwikkelingen zoals XR Backlight Master Drive, plus in de mogelijkheid van de technologie om goed te kunnen concurreren met OLED. De nieuwe lading van OLED TV's in 2024 lijkt weer over de meest felle exemplaren tot nu toe te beschikken en de nieuwe Samsung S95D wist bijvoorbeeld een piekhelderheid van net iets minder dan 1.800 nits te bereiken in onze tests. Het nieuwe Samsung QN90D mini-LED-model is echter nog feller, met een piekhelderheid rond de 2.000 nits.
Fabrikanten van OLED TV's kunnen nog maar zoveel doen om de helderheid te verbeteren ten opzichte van de huidige niveaus en de technologie heeft misschien ook wel bijna zijn piek bereikt met deze nieuwste generatie. We hebben de piekhelderheid van de Bravia 9 helaas zelf dus nog niet kunnen meten, maar mini-LED kan sowieso wel een hogere helderheid leveren dan OLED en dat lijkt dus een van de belangrijkste redenen te zijn voor Sony om over te schakelen naar een mini-LED TV als flagship. In de toekomst kunnen we films met een nog breder dynamisch bereik verwachten en mini-LED zal met zijn hoge piekhelderheid misschien het meest geschikt zijn voor die content.
