SSD vs HDD: welke is beter voor jouw systeem?

In deze gids nemen we een kijkje naar het verschil tussen HDD’s en SSD’s. Beide schijftypes hebben voor- en nadelen. Wij helpen je met het kiezen van de beste harde schijf voor jouw benodigdheden.

Als je jouw pc wil upgraden, vind je tientallen opties voor HDD’s en SSD’s. Welke is het beste voor jou? We vergelijken de twee opties en kijken naar de sterke en zwakke punten.

Desktop-gebruikers hebben het voordeel dat ze beide types kunt gebruiken. Als je dat van plan bent, leggen we hier ook uit hoe je de beste prestaties uit jouw schijven kunt halen.

Voordat we ze met elkaar vergelijken, laten we eerst even kijken naar de technologie.

Een traditionele harde schijf gebruikt een draaiende plaat

Een traditionele harde schijf gebruikt een draaiende plaat

Wat is een hard disk drive (HDD)?

Een traditionele harde schijf, ook HDD genoemd, heeft een ronde schijf waar jouw data op opgeslagen staat. Deze schijf draait rond zodat de arm van het apparaat jouw data kan aflezen of er nieuwe bestanden op kan zetten.

Hoe sneller de schijf draait, hoe sneller hij werkt. Dit heeft impact op de reactietijd van jouw besturingssysteem en hoe lang het duurt voor geïnstalleerde applicaties om te openen en laden.

De meeste moderne HDD’s sluit je aan op een moederbord door middel van een SATA-verbinding. Deze technologie heeft invloed op de lees- en schrijfsnelheid van een schijf. De nieuwste moederborden maken gebruik van SATA III, de derde generatie van deze aansluiting.

SSD's zijn de snelste optie

SSD's zijn de snelste optie

Wat is een solid state drive (SSD)?

Langzamerhand worden HDD’s vervangen door SSD’s, een nieuwe vorm van opslagtechnologie. Als je een moderne laptop hebt, zit er waarschijnlijk een SSD in.

Een SSD heeft, in tegenstelling tot een HDD, geen bewegende onderdelen. In plaats daarvan gebruikt het NAND-flashgeheugen (Negative-AND) in de vorm van chips. Hoe meer geheugenchips, hoe meer capaciteit. Door ontwikkelingen in de technologie kunnen SSD’s met ontzettend veel chips worden gemaakt, waardoor ze een vergelijkbare opslagcapaciteit hebben met HDD’s.

Veel SSD’s komen met dezelfde SATA-aansluiting als een HDD. Dus ze zijn net zo makkelijk om te installeren. Het nadeel van de SATA-verbinding, is dat deze maar tot 600MB/s aan data kan lezen en schrijven. Voor een HDD is dat meer dan genoeg, maar een SSD kan sneller data verwerken dan dat.

Een SATA II-aansluiting op een SSD

Een SATA II-aansluiting op een SSD

Om dit knelpunt te vermijden, kun je een SSD aanschaffen met een M.2-aansluiting. Dit is de standaard die wordt gebruikt in veel laptops. M.2-SSD’s zijn een stuk kleiner dan SATA-SSD’s, waardoor ze makkelijk te installeren zijn, zonder impact te hebben op de rest van de onderdelen. Deze plug je direct in op je moederbord. Veel M.2-SSD’s maken gebruik van NVMe-technologie (Non-Volatile Memory Express). Dit is een van de snelste manieren om data te verwerken.

De meest voorkomende SSD’s zijn de SATA- en M.2-variant. Echter zijn ze ook beschikbaar met een PCIe-aansluiting. Dit is dezelfde aansluiting die een videokaart gebruikt. PCIe levert ontzettend veel bandbreedte waar een SSD gebruik van kan maken.

Deze SSD gebruikt een PCIe-aansluiting

Deze SSD gebruikt een PCIe-aansluiting

SSD vs HDD: prijs

Het eerste grote verschil tussen een SSD en HDD is de prijs. SSD’s zijn over het algemeen duurder dan een traditionele harde schijf.

Echter kennen SSD’s ook verschillende prijsklassen. SATA-SSD’s zijn goedkoper dan M.2- en PCIe-varianten, omdat deze technologie al een tijdje bestaat. Het prijsverschil tussen SATA-SSD’s en HDD’s wordt ook steeds kleiner.

Als je zo veel mogelijk capaciteit wil voor zo min mogelijk geld, dan is een HDD de beste optie. Deze zijn een stuk goedkoper om te produceren, waardoor ze minder kosten voor de consument.

Je kan HDD’s met enorm veel capaciteit krijgen voor een redelijk lage prijs. Maar als je hier belangrijke data op opslaat, lees dan goed de reviews door. Betrouwbaarheid van de harde schijf is ook een factor. Door de draaiende onderdelen kan een HDD sneller kapot gaan dan een SSD.

SSD vs HDD: capaciteit

Net als de prijs, is ook capaciteit een belangrijk punt als je harde schijven vergelijkt. Als je op zoek bent naar veel opslagruimte, zit je meestal goed met een HDD.

HDD-capaciteit gaat van ongeveer 128GB tot 12TB voor commercieel gebruik. Voor bedrijven zijn er harde schijven beschikbaar met nog meer ruimte dan dat. Tegenwoordig is kun je voor een betaalbare prijs een 2TB HDD aanschaffen, wat voor de meeste mensen meer dan genoeg ruimte is. HDD’s van 8TB tot en met 12TB zie je eerder terug in servers.

Wij raden het aan om niet al je gegevens op één grote schijf op te slaan, maar ze te verdelen over meerdere kleinere schijven. Zo raak je niet al je gegevens kwijt als een harde schijf kapot gaat.

Samengevat: HDD’s zijn goed voor het bewaren van grote bestanden, zoals foto’s, video’s en games.

SDD’s waren voorheen niet beschikbaar met zo veel capaciteit, maar in de laatste jaren wordt dit steeds beter. Inmiddels is het mogelijk om een SDD te kopen met enkele terabytes aan opslagruimte, maar dit komt met het nodige prijskaartje.

Een goede optie om een betaalbare prijs en goede prestaties te combineren, is door een 128GB-256GB SSD te gebruiken voor je besturingssysteem en belangrijkste programma’s in combinatie met een grotere HDD voor andere bestanden, apps en games.

Een SSD met een M.2-aansluiting

Een SSD met een M.2-aansluiting

SSD vs HDD: snelheid

Het grootste verschil tussen de twee schijfsoorten, is de snelheid. SSD’s zijn een stuk sneller dan traditionele harde schijven. Vooral nu het mogelijk is om ze te gebruiken zonder dat een SATA-aansluiting de snelheid beperkt.

Omdat een HDD gebruik maakt van een draaiende schijf, is de opslagsnelheid afhankelijk van de draaisnelheid van de schijf. Dit wordt gemeten in RPM (revolutions per minute). Hoe hoger de RPM, hoe sneller de HDD. Goedkopere HDD’s hebben een RPM van ongeveer 5.400, wat de ondergrens is. Goede middenklasse HDD’s zitten rond de 7.200 RPM. Er zijn snellere harde schijven beschikbaar, maar die zijn zeldzaam en duur.

Hoe hoger de RPM, hoe sneller een harde schijf is

Hoe hoger de RPM, hoe sneller een harde schijf is

De lees- en schrijfsnelheid van een HDD of SSD wordt gemeten in MB/s (megabytes per seconde). Dit is een indicatie van hoe snel data afgelezen kan worden van de schijf, of erop worden geschreven.

Er zijn verschillende factoren die invloed hebben op de snelheid van een HDD, zoals capaciteit. Over het algemeen heeft een SATA III-HDD van 5.400 RPM een snelheid van ongeveer 100MB/s. Een 7.200 RPM-schijf tilt dit omhoog naar 150MB/s.

Omdat SSD’s geen bewegende onderdelen hebben, zijn ze niet afhankelijk van RPM. Hier is de dataverbinding veel belangrijker.

Een gemiddelde SATA III-SSD haalt een leessnelheid van ongeveer 550MB/s en een schrijfsnelheid van 520MB/s. Sommige zijn nog sneller, maar vanwege de beperkingen van SATA is 600 MB/s het maximaal haalbare.

Dus zelfs een SATA-SSD die wordt beperkt door de dataverbinding, is vier keer sneller dan een traditionele harde schijf. Als je een meer geoptimaliseerde SSD gebruikt, zie je pas echt waar moderne opslag toe in staat is.

Gemiddelde snelheden van PCIe/M.2-SSD’s liggen tussen de 1,2GB/s en 1,4GB/s. Als je het budget ervoor hebt, kun je zelfs richting de 2,2GB/s gaan.

Als het om snelheid en prestaties gaat, spannen SSD’s de kroon.

SSHD's combineren het beste van beide. Image credit: Seagate

SSHD's combineren het beste van beide. Image credit: Seagate

SSD vs HDD: andere overwegingen

Er zijn andere zaken die je moet overwegen voordat je een HDD of SSD koopt. Bijvoorbeeld: SSD’s hebben geen bewegende onderdelen, waardoor ze langer meegaan.

Een SSD gebruikt ook minder stroom dan een HDD, dus laptops houden er een langere accuduur aan over als ze een SSD gebruiken. Dit verschilt echter per SSD.

Dus wat is de beste optie voor jou? SSD’s zijn sneller, efficiënter en meer robuust. HDD’s daarentegen zijn een stuk goedkoper, vooral als je veel capaciteit nodig hebt.

Zoals we eerder hebben genoemd, als je de optie hebt is het de moeite waard om een kleinere SSD te nemen voor je besturingssysteem en een grotere HDD voor je bestanden. Daarnaast zijn er ook SSHD’s beschikbaar, die het beste van beide combineren. Deze zijn het overwegen waard als je niet de ruimte hebt voor meerdere schijven.

Matt Hanson
Managing Editor, Core Tech

Matt is TechRadar's Managing Editor for Core Tech, looking after computing and mobile technology. Having written for a number of publications such as PC Plus, PC Format, T3 and Linux Format, there's no aspect of technology that Matt isn't passionate about, especially computing and PC gaming. He’s personally reviewed and used most of the laptops in our best laptops guide - and since joining TechRadar in 2014, he's reviewed over 250 laptops and computing accessories personally.