Moderne tv's kunnen feller dan ooit tevoren worden en samen met de steeds grotere schermformaten (en dus extra pixels) zorgt dit dus ook voor een verhoogd stroomverbruik.
Steeds meer tv's hebben nu schermformaten van (ongeveer) 75 en 85 inch (of zelfs nog groter) en daardoor wordt energie-efficiëntie ook steeds belangrijker. Natuurlijk deels om je energierekening niet enorm te laten stijgen, maar ook om de negatieve impact op de planeet te verminderen.
Of je nu op zoek bent naar een van de beste OLED TV's, een mini-LED TV vol handige features of een goedkope led-tv, de displaytechnologieën hebben niet alleen invloed op hoe goed je favoriete films eruitzien, maar ook op hoeveel elektriciteit je tv verbruikt.
Om je te helpen bij het kiezen van de beste tv voor jou, nemen we hieronder een kijkje naar de energie-efficiëntie van OLED TV's, mini-LED TV's en led-tv's. Dat zijn de drie displaytypes die het meest worden gebruikt in 2025 en ze werken allemaal iets anders.
Hoeveel invloed hebben de tv-types op stroomverbruik en wat voor effect heeft HDR?
Hoewel alle moderne tv's natuurlijk zo fel en levendig mogelijke beelden proberen te leveren, hebben de manieren waarop ze licht produceren ook een impact op het energieverbruik.
De meeste standaard led-tv's (technisch gezien lcd-tv's met ledverlichting) maken gebruik van achterverlichting die in principe altijd aanstaat (als de tv aanstaat). Of je nou een donkere thriller bekijkt of een kleurrijke tekenfilm, het paneel verbruikt ongeveer dezelfde hoeveelheid stroom, omdat de achterverlichting altijd door het lcd-paneel schijnt, ongeacht wat er in beeld is.
Mini-LED bouwt voort op dit displaytype door het formaat van de ledlampjes te verkleinen om er meer kwijt te kunnen achter het paneel. Een voordeel hiervan is een hogere helderheid en een ander voordeel is ruimte voor meer lokale dimzones. Dat zijn zones waarin de achterverlichting gedimd kan worden als de beelden in een bepaald gebied van het display donker moeten zijn en feller kan worden als gedeeltes van het beeld helder moeten zijn. Meer dimzones betekent meer controle over de verlichting, minder bleeding en dus een beter contrast.
Bij OLED wordt er weer van een compleet andere methode gebruikgemaakt. Dit is een zelfverlichtende technologie. Elke pixel kan individueel geactiveerd worden en dat betekent dat stroom ook alleen verbruikt wordt waar het nodig is. Bij donkere scènes, waar het grootste gedeelte van het scherm in principe dus uit kan staan, kan je genieten van een geweldig contrast en mogelijk ook een lager energieverbruik.
Een MDPI-onderzoek gaf echter wel aan dat het stroomverbruik van OLED flink kan toenemen naarmate de helderheid toeneemt. Het stroomverbruik zou vaak zelfs hoger zijn dan bij mini-LED wanneer er content met een hoge helderheid wordt weergegeven.
Daarnaast hebben we nog te maken met content met een hoog dynamisch bereik (HDR). HDR-formats zoals Dolby Vision en HDR10+ moeten zorgen voor intense piekhelderheden, zeker bij highlights. OLED TV's verbruikten ooit duidelijk minder stroom, maar moeten nu concurreren met mini-LED TV's op het gebied van helderheid en dat kost dus meer energie.
Hoeveel energie verbruikt elk displaytype?
Als het gaat om het dagelijkse energieverbruik tonen tests in de praktijk hoeveel bepaalde paneeltypes, helderheden en soorten content bijdragen aan het energieverbruik van tv's.
Onafhankelijke data van RTINGS.com onthult dat OLED TV's meer stroom kunnen verbruiken dan led-tv's wanneer er felle HDR-content op wordt afgespeeld (zeker in een levendige beeldmodus of met de maximale helderheid). De website van RTINGS heeft ook een handige slider waarmee je kan zien hoeveel specifieke schermformaten verbruiken (bij verschillende tijdsduren) en die data komt uit 2021.
De verhouding is echter anders bij donkere scènes en bij het bekijken van SDR-content (standaard dynamisch bereik). De zelfverlichtende pixels van OLED kunnen ervoor zorgen dat bepaalde gedeeltes van het scherm uit kunnen blijven en dat vermindert juist weer het stroomverbruik. Bij led-tv's en mini-LED TV's staat de achterverlichting altijd aan, ongeacht van wat er op het scherm te zien is. Sommige modellen gebruiken dus wel local dimming om het stroomverbruik iets te kunnen verminderen.
Volgens de berekeningen van RTINGS verbruikt een 75-inch LED TV, wanneer hij vijf uur per dag wordt gebruikt, ongeveer 131W aan stroom en dat kost dan ongeveer 179,90 dollar per jaar. Een OLED TV van ongeveer hetzelfde formaat verbruikt 134W en dat kost 182,73 dollar per jaar. Dit zijn geen europrijzen en het zijn natuurlijk ook maar indicaties, maar als je het verbruik een beetje kan inschatten kan je dus aan de hand van de huidige energieprijzen kijken wat het jou ongeveer zou kosten.
Veranderend energieverbruik
Het stroomverbruik van een tv is niet statisch, het kan veranderen gedurende de hele levensduur van het paneel.
OLED TV's verliezen bijvoorbeeld wat helderheid door de tijd heen vanwege de "slijtage" van het organische materiaal van de pixels. Het langzame dimmen van dit soort tv's kan dus leiden tot een lager stroomverbruik, maar aan de andere kant kan het er ook voor zorgen dat gebruikers de helderheid hoger gaan zetten, waardoor ze misschien dus toch weer meer geld gaan uitgeven.
Mini-LED TV's en led-tv's hebben geen last van dat soort slijtage en hun piekhelderheid blijft bijgevolg redelijk stabiel. Dat is natuurlijk een pluspunt als je een tv met een zo lang mogelijke levensduur zoekt.
Slimme features dragen ook bij aan het overkoepelende stroomverbruik. Veel moderne tv's verbruiken tussen de 1 en 3 watt in de stand-by-modus, zeker als ze ondersteuning bieden voor dingen zoals spraakassistenten, automatische updates of bewegingssensoren. Deze achtergrondprocessen lijken misschien minimaal bij te dragen, maar toch stapelen ze wel op na maanden (of jaren) van gebruik (zelfs op stand-by dus).
Hoe kan je het energieverbruik van je tv verminderen?
Wat voor schermtype je ook kiest, er zijn een aantal simpele manieren om je energieverbruik te verminderen.
De meest effectieve methode is het gebruiken van de ingebouwde energiebesparende of eco-modus van je tv. Meestal stelt deze modus een lagere piekhelderheid in en wordt het stroomverbruik geoptimaliseerd aan de hand van het omgevingslicht. Dit soort features kunnen echter wel voor vrij donkere beelden zorgen en dat kan een negatieve impact hebben op de beeldkwaliteit.
Het uitschakelen van AI-features zoals always-on spraakassistenten, automatische contentherkenning en snelstartfuncties kan het verbruik van de achtergrondprocessen verminderen, zeker wanneer de tv op stand-by staat. Als je tv ook ondersteuning heeft voor sensoren die het omgevingslicht meten, kan je deze aanzetten om de helderheid automatisch aan te laten passen aan het omgevingslicht in de kamer. Dit wordt vaak al automatisch ingeschakeld in beeldmodi zoals Dolby Vision IQ.
Voor de beste resultaten raden we je aan om wanneer mogelijk in een donkere ruimte tv te kijken, zodat ook een lagere helderheidsinstelling nog voor mooie beelden kan zorgen (zonder dat je last krijgt van irritante weerspiegelingen).
Kleinere schermformaten verbruiken over het algemeen ook veel minder energie, dus het kiezen voor een iets kleiner model (zelfs 55 inch in plaats van 65 inch) kan ook een flink verschil maken voor je energierekening.
Wat energielabels je niet vertellen
Energielabels zijn gebaseerd op gestandaardiseerde tests, waarbij de tv de fabrieksinstellingen gebruikt en SDR-content afspeelt. In de praktijk kijken de meeste mensen echter veelal een mix van HDR-films, gestreamde content en sport in fellere beeldmodi. Al die factoren zorgen voor een hoger stroomverbruik dan het label misschien suggereert.
Een tv met een A- of B-label kan uiteindelijk bijvoorbeeld veel meer energie verbruiken als je de helderheid op zijn hoogst zet en de Vivid-beeldmodus gebruikt.
Welk tv-merk is het meest energie-efficiënt?
Het displaytype dat je gebruikt speelt natuurlijk een grote rol, maar verschillende tv-fabrikanten investeren ook in verschillende energiebesparende features om het verbruik te verminderen. LG promoot bijvoorbeeld zijn OLED Evo-panelen, zoals in de LG C4 en LG G4, als efficiëntere panelen dankzij nieuwe materialen en technologieën voor warmteafvoer.
Samsungs Neo QLED mini-LED TV's, zoals de Samsung QN90D, gebruiken AI-gestuurde Adaptive Picture-instellingen en Energy Saving-modi om het stroomverbruik te verminderen door het beeld en de instellingen aan te passen aan de hand van omgevingslicht en gebruikspatronen.
Dit zijn natuurlijk fijne features om als opties te hebben en moderne tv's zijn over het algemeen ook energie-efficiënter dan oudere modellen. Het blijft echter wel zo dat grotere schermen meestal meer stroom verbruiken en ook dingen zoals HDR-content dragen bij aan een hoger stroomverbruik.
In werkelijkheid zullen de verschillen tussen OLED, mini-LED en LED waarschijnlijk niet heel groot zijn voor de meeste tv-gebruikers. Nieuwere displaytypes zoals OLED en mini-LED zijn wel efficiënter, gedeeltelijk door de optie om bepaalde pixels of beeldzones los van de rest te activeren of dimmen (uitschakelen).
Tv's met grotere schermen, zeker van 75 inch of groter, verbruiken de meeste energie. Dus als je je verbruik het liefst wat lager wil houden, is een kleiner model een betere keuze. Er zijn dan ook heel veel goede opties te vinden tussen de bestaande 55- en 65-inch modellen.
