De term Black Friday is de laatste jaren in onze streken bekender geworden. Aanvankelijk vond Black Friday alleen in fysieke winkels in de VS plaats, maar sinds de focus naar online verkoop is verschoven, doet zowat heel de wereld mee. Toch is niet elke korting die met Black Friday wordt gegeven een échte korting en soms betaal je zelfs meer voor een product dan je zou doen buiten de Black Friday-periode. Voor de consument wordt het elk jaar moeilijker om een goede Black Friday deal te scoren, omdat retailers vaak hun eigen gang gaan met de prijzen en kortingen.
Black Friday: een korte samenvatting
Voor wie nog niet bekend is met Black Friday, doen we eerste een korte geschiedenisles. Traditioneel gezien is Black Friday de vrijdag direct na het Amerikaanse feest Thanksgiving. Dit is de dag waarop er wordt bedankt (traditioneel aan God) voor de oogst en meer. Na deze dag begint voor retailers het feestdagenseizoen.
Black Friday is gebaseerd op retailers die met allerlei indrukwekkende kortingen op de proppen komen om koopjesjagers te lokken. Je zal vast wel een keer of twee beelden hebben gezien van deze dag in de Verenigde Staten. Daar stonden koopjesjagers soms met hun kampeeruitrusting klaar om een goed plekje in de rij te bemachtigen zodat ze de beste deals konden scoren. Vergelijk het met tieners die uren van tevoren klaar staan om dichtbij hun popidool te staan tijdens een concert. Tegenwoordig zijn veel van de Black Friday-deals (gelukkig) ook 'gewoon' via het internet te vinden. Dat scheelt weer een nachtje kamperen en een blauwe plek of twee.
De exacte datum van Black Friday verschilt elk jaar. In 2022 vindt Black Friday officieel plaats op vrijdag 25 november. Ondanks de wisselende datum zijn retailers er altijd als de kippen bij om eind november de beste deals in huis te hebben. Tegenwoordig moet je ook niet vreemd opkijken als de eerste Black Friday deals al op de maandag ervoor (21 november) beginnen.
Slechte Black Friday-deals verdoezelen
De definitie van een Black Friday-deal is blijkbaar voor interpretatie vatbaar als het aan de retailers ligt. In 2019 zagen we iets opvallend bij een bepaalde webshop tijdens Black Friday. De prijzen met korting waren voor België en Nederland identiek, maar de prijzen zonder korting waren dat niet. Daar zat blijkbaar ergens een verschil in de wetgeving, aangezien de Nederlandse afdeling de adviesprijs van het product hanteerde, maar de Belgische koos voor de prijs van het product de dag voor de kortingen van kracht waren.
Je vraagt je misschien af waarom dit misleidend is. Daarom hebben we een concreet voorbeeld erbij gehaald. Het ging namelijk over de WD My Passport SSD van 1TB die in Nederland een adviesprijs van 399 euro had, terwijl de shop in België een prijs van 179 euro vermeldde. In beide landen was de Black Friday-prijs 166 euro. Producten worden namelijk door de jaren heen alsmaar goedkoper. Zo kostte een iPhone 8 Plus 809 euro bij de lancering in 2018, maar als je nu nog dat bedrag betaalt, verklaart iedereen je voor gek. Het ene merk of product daalt al sneller dan het andere en laat WD nu net een merk zijn waarvan de prijzen redelijk snel dalen. In een ver verleden kostte de SSD inderdaad 399 euro, maar ook zonder enige korting kon je de SSD in zowel Nederland als België voor 179 euro kopen. Belgen zagen dus een magere korting van 13 euro, terwijl Nederlanders misleid werden door een gestoorde korting van 233 euro.
Het probleem hier is dat retailers in zekere mate zelf controle hebben over hun prijzen en wat zij aanduiden als de oorspronkelijke prijs zonder korting. Wij noemen het misleiden, hoewel de verkopers zelf paraat staan met een verklaring om aan te geven dat dit allemaal binnen de wetgeving valt.
Beste Black Friday-deals zoeken
Bovenstaand voorbeeld is slechts één van de vele situaties waarin prijzen gemanipuleerd worden om kortingen beter te laten lijken. We zien jaar na jaar dat bepaalde prijzen kunstmatig verhoogd worden naar aanloop van Black Friday zodat de uiteindelijke korting er beter uitziet. Het is zelfs een paar keer gebeurd dat producten aan hun normale prijzen werden verkocht en dat ze alsnog de Black Friday-sticker kregen in de winkel. We vermoeden dat bepaalde personen in de sales- en marketingafdelingen hiervoor geprezen worden, maar de onwetende consument wordt hier simpelweg misleid. Je zal namelijk niet de eerste zijn die een product niet echt nodig heeft, maar toch overgaat tot een impulsaankoop omdat de hoge korting je over de streep trekt.
Toch worden consumenten er ook elk jaar bewust van gemaakt dat prijzen gemanipuleerd kunnen worden, maar voorlopig is dat niet genoeg om retailers te stoppen. Er zijn intussen wel voldoende websites zoals TechRadar die het kaf van het koren scheiden om je een overzicht van de écht goede deals te geven. Consumenten gaan nu vaak eerst naar dit soort websites voor een tweede opinie voordat ze een Black Friday-deal in hun winkelmandje gooien.
Enerzijds is het goed dat consumenten alsnog relatief makkelijk de goede deals kunnen vinden, maar anderzijds voegt het een extra stap toe omdat retailers het toch nodig vinden om hun klanten in zeker mate te misleiden.
