Heb je een beamer met een lamp in je thuisbioscoop? Indien ja, dan is dit het perfecte moment om vervangende lampen in te slaan. De EU heeft namelijk een nieuwe regelgeving goedgekeurd die de productie én verkoop van producten met kwik verbiedt. Onder andere lampen in bepaalde beamers vallen hier ook onder.
Zoals opgemerkt door flatpanelshd (via rehders.de), verbiedt EU-regelgeving 2023/2049, die op 1 januari 2026 van kracht gaat, de productie en import van kwikhoudende producten. Hoewel de nieuwe wet voornamelijk gericht is op gloeilampen, is ze ook van toepassing op UHP-lampen (Ultra High Performance) in beamers. Enerzijds zullen projectoren met UHP-lampen niet langer verkocht worden vanaf januari 2026 en anderzijds zullen eigenaars van dit type projectoren geen vervangende lampen meer kunnen aanschaffen.
Veel 4K-beamers die de afgelopen jaren zijn uitgebracht, gebruiken een laser- of LED-gebaseerde lichtbron. Als je recent een premium beamer hebt aangeschaft, heb je bijgevolg wellicht geen last van deze regelgeving. Een voordeel van deze lampen ten opzichte van UHP-lampen is dat ze meer dan 20.000 uur meegaan, wat eveneens de typische levensduur is voor de beamer in zijn geheel. UHP-lampen moeten daarentegen gemiddeld elke 2.000 tot 4.000 uur worden vervangen om het gewenste helderheidsniveau te behouden.
Een aantal fabrikanten zoals Epson, BenQ en Optoma hebben nog steeds traditionele beamers met UHP-lampen in hun assortiment. De belangrijkste reden is dat UHP-lampen een hoge helderheid kunnen bieden tegen een betaalbare prijs. Om dezelfde reden worden projectoren met lampen frequent gebruikt in bedrijven en scholen. Duurdere beamers zijn daarentegen bijna allemaal overgeschakeld op lasergebaseerde lichtbronnen.
Hoewel de regelgeving voor kwikhoudende producten beperkt blijft tot de EU, zal de wereldwijde productie van dit type beamers vermoedelijk eerst afnemen en vervolgens helemaal stopgezet worden. Hetzelfde geldt voor de productie van losse UHP-lampen.
Het definitieve einde van beamers met lampen
Door deze regelgeving komt er vrijwel zeker definitief een einde aan beamers met UHP-lampen. Momenteel heeft alleen de EU een verbod op kwikhoudende producten aangekondigd, maar het is slechts een kwestie van tijd voor de rest van de wereld zich hierbij aansluit. In de VS hebben Vermont en Californië bijvoorbeeld een verbod op CFL's (compacte fluorescentielampen) en andere staten overwegen hetzelfde. Het is duidelijk dat verlichting op basis van kwik stilaan zal verdwijnen.
Helaas betekent het verbod op projectorlampen dat er nog een ander product op de vuilnisbelt belandt: de beamers zelf. Beamers schakelen gestaag over op lasergebaseerde lichtbronnen, terwijl draagbare beamers meestal milieuvriendelijke ledlampen gebruiken. Als je de afgelopen vijf jaar een duurdere beamer hebt gekocht, is de kans groot dat die een van deze lichtbronnen gebruikt.
Traditionele beamers die voor 2020 zijn ontwikkeld, maken over het algemeen gebruik van UHP-lampen. Onder andere scholen en bedrijven hebben deze oudere beamers nog en die moeten daarom allemaal vervangen worden. Heb je een goedkopere beamer voor thuis gekocht de voorbije jaren, check dan even welk type lichtbron die bevat. Als hij een UHP-lamp gebruikt, kan je ofwel preventief een heleboel vervanglampen aanschaffen of je erbij neerleggen dat je in 2026 een nieuwe beamer zal moeten kopen.
