Microsoft Surface Pro 9 5G review

Microsoft Surface Pro 9 5G: review in een notendop

Een laptop als de Microsoft Surface Pro 9 5G (of eender welk product) bespreek je niet op zichzelf. Je moet rekening houden met voorgangers, wat er nog op de markt is, je ervaring met het product en, in ons geval, kennis over Surface-gadgets die ver teruggaat.

Wij gebruiken al producten van Surface sinds Microsoft er tien jaar geleden mee op de proppen kwam. Het was al een verhaal van vooral (maar niet steeds) toenemende veranderingen, die trouwe gebruikers echter niet afschrikten. Zelfs toen Microsoft de baanbrekende Surface Pro X onthulde, bleef het originele Surface-design dicht bij de Surface Pro 7.

Dat veranderde vorig jaar met de Surface Pro 8. Die nam de look van de Pro X over voor het Intel-platform en was de eerste Surface Pro zonder USB-3. Voor de Surface Pro 9 5G gaat Microsoft nog een stap verder met die strategie, door een ARM-chip in de reguliere Pro-reeks te introduceren en de Pro X met pensioen te sturen. Daarnaast moeten we zelfs afscheid nemen van de 3,5mm-aansluiting voor koptelefoons (een minuutje stilte graag).

Microsoft heeft het design van de Surface Pro X net niet geperfectioneerd voor een breder Pro-publiek. Slank en toch stevig, met een ruim scherm dat alle ruimte en visuals voorziet die je nodig hebt om productief en creatief te zijn. De ingebouwde 5G is ook een leuke bonus als de nieuwe verbindingsstandaard beschikbaar is bij jou in de buurt.

Het ARM-systeem bezorgt je slimme functies die je met Intel niet krijgt. Zoals eyetracking, blikcorrectie, noise-cancelling en betere achtergrondvervaging, zelfs voor verschillende mensen tegelijk. Er zijn echt bijna geen negatieve punten. Bijna. Zo crashte Adobe Creative Cloud Photoshop volledig, evenals de Microsoft Edge browser.

Je gaat diep in de buidel mogen tasten voor wat de meest geschikte Surface Pro is om de hort mee op te gaan. De Microsoft Surface Pro 9 5G begint aan ongeveer 1.299 euro en dat is zonder de Surface Pro Signature Keyboard en Slim Pen 2, die we beide als een must beschouwen. Die extraatjes gaan je nog eens rond de 279 euro kosten.

Uiteindelijk is er heel wat om de Microsoft Surface Pro 9 5G aan te raden, maar een inconsistente werking en een stevige prijs zouden hem wel eens uit onze lijst van beste laptops kunnen houden.

Microsoft Surface Pro 9 5G: prijs en beschikbaarheid

• Wat kost het? 
• 1.299 euro Microsoft SQ3 5G Platinum, 8GB RAM, 128GB SSD
• 1.659 euro Microsoft SQ3 5G Platinum, 8GB RAM, 256GB SSD
• 1.879 euro Microsoft SQ3 5G Platinum, 16GB RAM, 256GB SSD
• 2.209 euro Microsoft SQ3 5G Platinum, 16GB RAM, 512GB SSD
• Wanneer? Nu beschikbaar
• Waar? De Surface Pro 9 kwam 25 oktober op de markt in de VS, Canada en China en is intussen beschikbaar in België en Nederland.

De Surface-lijn van Microsoft is nooit echt een super betaalbare optie geweest. En dat deed er waarschijnlijk lang niet toe omdat ze de computerindustrie weer naar de beschaafde wereld heeft gebracht dankzij nieuwe designs en de vele mogelijkheden op de markt. Dat is intussen echter wel wat veranderd: veel grote namen in het pc-universum produceren geweldige laptops die Microsoft evenaren of zelfs overtreffen. Momenteel is er ook nog de financiële crisis om rekening mee te houden: wie gaat er nu bijna 1.700 euro neerleggen voor een laptop?

De basisversie van de Surface Pro 9 maakt je 1.299 euro armer (nogmaals, zonder de Surface Pro Signature Keyboard en Slim Pen 2, die je nog eens 279 euro kosten). De Surface Pro 9 5G begint bij 1.549 euro.

Dat zijn stevige bedragen voor wat bijna basisfuncties zijn. Het hangt echt af van hoe hard jij constante connectiviteit koestert, met daarbij enkele AI-functies. Plus, dit moet worden uitgebalanceerd met een subsysteem dat je zakelijke software al dan niet ondersteunt.

• Score: 3,5/5

Microsoft Surface Pro 9 5G: design

• Lichte aluminium behuizing
• Betere plaatsing van toetsen
• Twee snelle USB-C-poorten
• Geen 3,5mm-aansluiting

Voor wie het grootste deel van het afgelopen decennium verschillende Surface Pro's heeft gebruikt, is de Surface Pro 9 5G (en Surface Pro 8 ervoor) een mix van vooral goed en een beetje slecht nieuws.

Het goede nieuws is dat het scherm van 13 inch een stuk groter is dan bijvoorbeeld de 12,3 inch op de Surface Pro 7. Dit nieuwe design van Surface Pro-serie maakt alles groter en wat zwaarder.

De aluminium (vroeger was dat magnesium) behuizing meet 287mm x 209mm x 9,3mm en is daarmee breder en dikker dan de Surface Pro 7 met zijn 292mm x 201mm x 8,5mm. Met een gewicht van 878g, is hij 13 gram zwaarder.

De verschillen tussen het frame van de Surface Pro 9 en van de Pro 9 5G die we testten zijn miniem, maar het vermelden waard. Waar het Intel-model luchtgaten heeft in het ventilatiekanaal rond het frame, heeft het SQ3-model alleen dat kanaal en geen openingen. Hoewel het geheel niet oververhitte, voelde de achterkant van de Surface Pro 9 5G toch opvallend warmer aan tijdens normaal gebruik.

Microsoft heeft de toetsen en poorten wat door elkaar geschud sinds de Surface Pro 8. De 3,5mm-aansluiting voor hoofdtelefoons is verdwenen, wat een verrassende keuze is voor iets dat uiteindelijk een laptop is.

Beide USB-poorten zijn van dezelfde kant als de Surface Connector oplaadpoort verplaatst naar de andere kant van het toestel. Microsoft is zo slim geweest om de sneltoets voor slaapstand te herpositioneren van de zijkant naar de bovenkant van de Surface Pro 9 5G (waar die bij vorige Pro's tot aan de Surface Pro 8 al stond), naast de volumetoets.

Hoewel de Microsoft Surface Pro 9 5G niet standaard beschikt over de Surface Pro Signature Keyboard Cover en de Slim Pen 2, bekijken we dit toch als een pakket. Zo hebben we het hier dus over het gezamenlijke design van de tablet, het keyboard en de pen. Zoals eerder vermeld, komen beide accessoires samen op 279 euro.

Wij beschouwen de Signature Keyboard Cover als essentieel bij de Surface Pro 9 5G.

Met een breedte van 27,3cm is het keyboard groot genoeg met voldoende ruimte tussen de toetsen. Je handpalm ligt erg fijn op de Alcantara-cover en je duim kan makkelijk aan het touchpad van 10cm breed.

Voor de Surface Pro X ontwierp Microsoft het systeem om de Type Cover vast te maken helemaal opnieuw. Inclusief een slim opbergvakje voor de Slim Pen 2. De pen gebruikt geen sterke magneten meer om zich vast te hechten aan de zijkant van de Surface Pro, maar heeft nu een eigen magnetisch laadstation dat helemaal is weggeborgen wanneer een stukje van de Type Cover de onderkant van het scherm van de Surface Pro 9 5G bedekt. Beide componenten komen samen langs de onderste rand van de Surface Pro 9 5G, waar je een Surface Type Cover-poort kan vinden.

Om de Pen te gebruiken, schuiven we het keyboard gewoon weg van het scherm en halen we ze uit het compartimentje. Ze is steeds volledig opgeladen en klaar voor gebruik.

• Design: 4,5/5

Microsoft Surface Pro 9 5G: camera's en audio

• Geweldige camera voor videogesprekken
• Ontsluit met je gezicht
• Degelijke achterste camera
• Geweldige microfoons
• Goeie audio

Als er iets is waarin Surface Pro's al lang uitblinken, dan zijn het videogesprekken. Niet in het minst dankzij de frontcamera's die lang voor de concurrentie al 1080p ondersteunden. We kregen vaak complimenten over de videokwaliteit van de Surface Pro 6 en de Surface Pro 7. De Surface Pro 9 5G is hierop geen uitzondering.

De frontcamera heeft nog steeds 1080p en doet nu nog beter zijn best om je goed in beeld te brengen. Wanneer je Windows Studio Effects op dit SQ3-model activeert, houdt de AI jou netjes in beeld, zelfs wanneer je beweegt. De AI zorgt ervoor dat het lijkt alsof je ogen steeds op de camera gefocust zijn, zelfs als dat niet zo is. De achtergrondvervaging is daarnaast verbeterd en werkt nu ook bij meerdere mensen in hetzelfde frame.

Dan zijn er de dubbele Far-Field microfoons als audiosteun, die ervoor zorgen dat iedereen je altijd zal begrijpen. De SQ3 heeft ook nog eens de mogelijkheid om achtergrondgeluid te dempen.

Aan de achterkant vinden we dezelfde camera van 10MP als op het vorige model. Die zorgt voor degelijke tot echt uitzonderlijke beelden en kan video in 4K opnemen. Je kan je natuurlijk wel de vraag stellen hoeveel mensen een laptop zo gaan gebruiken om filmpjes mee te schieten.

Als laatste moeten we zeker nog beide 2W stereospeakers met Dolby Atmos vermelden, met hun robuuste en heldere klank. Ze zijn even geschikt voor videomeetings als voor die knallende actiefilm op Netflix.

• Camera's en Audio: 4/5

Microsoft Surface Pro 9 5G: scherm en Pen

• LCD-scherm dat steeds meer een klassieker wordt
• Goed touchscreen en geschikt voor een pen
• 13 inch is het ideale formaat
• Een excellente, ergonomische pen

Hoewel Microsoft de schermtechnologie van PixelSense nog moet upgraden naar OLED of MicroLED, is het scherm zonder twijfel één van de betere op de markt voor werk én vrije tijd.

Dat komt door o.a. de dynamische 120Hz en hoge resolutie van 2880 x 1920 (267 ppi) die het scherm biedt, ondanks het gebrek aan technologische updates. Om dat in perspectief te plaatsen: het mini Liquid Retina XDR-scherm op basis van LED op de Apple iPad Pro 12.9, dat ook 120Hz aankan, heeft een resolutie van 2732 x 2048  en een iets lagere 264 ppi.

Wat helderheid en contrast betreft, komt de Surface Pro 9 5G dan weer minder goed uit de vergelijking met de iPad Pro 12.9. Hij heeft een maximale helderheid van 450 nits (bij de iPad Pro 12.9 is dat 1.600 nits) en een contrastratio van 1200:1 (de iPad Pro 12.9 belooft 1.000.000:1).

Die relatief zwakkere helderheid betekent dat de Surface Pro 9 5G misschien niet de beste optie is om buiten te werken. Maar thuis en op kantoor gaat dat verschil niet opvallen, net als dat lagere contrastratio. Voor mensen met een creatief (lees: grafisch) beroep is dat misschien anders. Ondanks die bedenking kunnen we zeggen dat we tijdens het testen geen hinder ondervonden met tekenen, redactiewerk, surfen en andere apps.

We zijn het intussen al even gewend om even op het scherm te tikken om iets te selecteren op een Surface en raden ten zeerste aan om ook de Slim Pen 2 te gebruiken voor artistieke bezigheden of om notities te nemen. 

Het ziet er niet alleen uit alsof er zwarte inkt uit de punt en op het scherm vloeit, maar de prachtig ontworpen Slim Pen 2 bezorgt je bovendien heel nauwkeurige haptische feedback zodat het lijkt alsof je met een potlood op echt papier tekent.

Los van dat haptische aardigheidje, verschilt de Slim Pen 2 niet echt van die op de Surface Pro 8 en dat is prima voor ons. Vooral het design kon ons bekoren: licht, comfortabel om vast te houden en glipt niet uit je hand.

In tegenstelling tot de Apple Pencil 2, is de Slim Pen 2 van Microsoft nuttig aan beide kanten. Er is het praktische uiteinde, even handig om te tekenen in Sketchable als om notities te nemen in Journal en dan is er de kant waarmee je "uitgomt", zowel een knop als een digitale gom. Er bevindt zich ook nog een knop aan de zijkant van de pen waarmee je verschillende features in een boel apps kan activeren. Bijvoorbeeld voor snelle toegang tot de Eye Dropper color-picker in Sketchable.

• Scherm en Pen: 4/5

Microsoft Surface Pro 9 5G: Windows 11

Het nieuws dat Windows 11 draait op de SQ3 met ARM is niet volledig positief.

Met de Surface Pro 9 5G beschikt Microsoft over een ideaal toestel voor Windows 11, niet verrassend aangezien het bedrijf zowel het platform als de computers ontwerpt. Over het algemeen is het best een stabiele omgeving voor het intussen 37 jaar oude besturingssysteem. Er zijn echter hardnekkige reminders dat Windows niet draait op een Intel X86-platform.

We kwamen wel een aantal bugs tegen tijdens normaal gebruik. Sommigen waren miniem (rare kleine storingen in het scherm), maar anderen waren echt slecht voor onze productiviteit. Edge, de browser van Microsoft zelf, had de gewoonte om te crashen en bleef lastig doen tot we het hele systeem heropstarten. 

Meer reden voor ongerustheid was een bug in Adobe Creative Cloud die verhindert dat Adobe Photoshop CC 2023 werkt op de Surface Pro 9 5G. Wanneer we de bug opzochten via Google, ontdekten we dat dit issue debuteerde op de Surface Pro X met ARM. Teleurstellend dat dit op de één of andere manier ook zijn weg heeft gevonden naar de nieuwste Surface Pro 9 met SQ3.

Dunne en lichte systemen als de Surface Pro zijn misschien niet de eerste keuze voor een grafisch ontwerper en het kan zijn dat je zelf Adobe Photoshop nooit op een Surface Pro 9 5G zou gebruiken. Maar dat is net wel wat wij net al jaren op Surface Pro's doen en het is toch redelijk om aan te nemen dat een toestel met 'Pro' in de naam zoiets aankan.

Dit zijn echter geen dealbreakers. Uiteindelijk konden we Edge stabiliseren (een update van de browser leek te helpen) en er zijn andere opties om beelden te bewerken, zoals Photos van Microsoft zelf. Het blijft wel een reminder dat dit niet die ouwe getrouwe Windows is waar je altijd op kan rekenen. Daar tegenover staat dan weer dat de compatibiliteit met ARM duizend keer beter is dan toen Microsoft dit op hun eerste Surfaces en op Windows RT probeerde.

Een voordeel van een CPU met ARM is dat je mobiele apps op desktop kan gebruiken, gewoon kiezen uit de ietwat karige lijst van apps in de Amazon App Store.

Microsoft gaf nog geen duidelijke verklaring waarom Google Play nog niet beschikbaar is voor de Surface met SQ3. Niets tegen de Amazon App Store, maar het is lang niet de volledige Android Store.

Voor die apps van Android moet je het vreemde genoemde Windows Subsystem for Android gebruiken. Gelukkig kan je na één activatie meteen naar de Amazon App Store voor de Android-apps van jouw keuze.

Het duurt bijna een volle minuut om de App Store te lanceren en de beschikbare apps lijken meestal een variant van Candy Crush. We vonden er gelukkig toch enkele die ons bevielen, zoals Among Us, Hill Climb Racing 2 en Angry Birds 2.

Gameprestaties gaan van gewoon oké tot goed. We zagen wat haperingen en er deden zich enkele issues met audio voor (zoals helemaal geen audio).

Uiteindelijk sloegen we er toch in om games vlot te laten draaien. We hebben ons vooral bezig gehouden met de wereld van Among Us verkennen.

Voorlopig blijven apps van Android op Windows niet meer dan een unicum, maar dat gaat allemaal veranderen wanneer Google Play Games eindelijk beschikbaar wordt op Windows 11. Helaas niet op tijd voor deze review.

• Windows 11: 3,5/5

Microsoft Surface Pro 9 5G: prestaties en batterij

• Pittig
• Goed voor de meeste taken op een laptop
• Batterijduur van een dag

Ondanks het gebrek aan ondersteuning voor een aantal van de belangrijkste apps in het pc-universum presteert dit systeem best goed en heb je nooit het gevoel dat je te maken hebt met een als laptop vermomde telefoon.

Zelfs met verschillende apps en heel wat browservensters open en nog eens een actief tweede HD-scherm kwamen we geen prestatieproblemen tegen.

Benchmarkcijfers, zeker op Geekbench, zitten op dezelfde lijn als de beste mobiele chip van Apple, de A16 Bionic. Zoals verwacht werd het systeem met ARM verslagen in ongeveer alle benchmarks. Behalve in batterijduur, want de Surface pro 9 5G kwam aan bijna een uur extra surfen via wifi. Microsoft belooft 19 uur, wij kregen ongeveer 16 uur aan batterij bij gemiddeld gebruik. Zoals altijd gaat je batterijverbruik vooral afhangen van hoe je je laptop gebruikt.

• Prestaties en Batterij: 4/5

Als batterijduur en veelzijdigheid bovenaan je verlanglijstje staan voor een computer met Windows 11 dan is de Microsoft Surface Pro 9 5G absoluut één van de beste opties.

Het is een laptop met een batterijduur die vergelijkbaar is met die van een telefoon, er is een (niet te vergeten, groot) touchscreen dat dan ook nog eens enorm goed werkt met de Slim Pen 2. Wanneer je die 279 euro extra betaalt voor die combo van het Surface Signature Keyboard en de Slim Pen 2 krijg je een toonbeeld van productiviteit. De batterijduur is minstens 10 uur, misschien meer wanneer je het slim aanpakt.

Microsoft Surface Pro 9 5G: score

Moet je een Microsoft Surface Pro 9 5G kopen?

Koop hem als...

Koop hem niet als...