TechRadar Eindoordeel
De Asus TUF Dash F15 blinkt uit in het samenvoegen van een aantrekkelijke prijs en een elegante vormfactor. Hij levert sterke prestaties in een chassis dat niet teveel weegt als je je moet verplaatsen. Het helpt ook dat de batterijduur van de laptop tot een van de beste behoort die je vandaag in een gaming laptop kan terugvinden.
Voor
- +
Lange batterijduur
- +
Super dun en licht
- +
Sterke gaming prestaties
- +
Veel poorten
Tegen
- -
Geen webcam
- -
De kleuren van de toetsenbordverlichting kan niet worden aangepast
Waarom u TechRadar kunt vertrouwen
Review in twee minuten
Gaming laptops zoals de Asus TUF Dash F15, waarbij middenklasse-prestaties verpakt worden in een dun en licht toestel, waren vroeger doorgaans duurder dan een traditionele gaming laptop. Als je op zoek was naar een gaming laptop die de laatste topklasse PC games kon draaien op de hoogste instellingen, en die je op de koop toe comfortabel mee kon nemen in je rugzak, dan mocht je daar aardig wat duiten voor neerleggen.
Dankzij de nieuwe 11e generatie Tiger Lake H35-processoren brengt de Asus TUF Dash F15 daar verandering in, met een luxueuze gaming ervaring tegen een betaalbare 1.499 euro als startpunt.
De laptop moet natuurlijk enkele compromissen maken om deze prijs aan te kunnen houden. Om te beginnen is er het gebrek aan een webcam. Dit is wel niet de eerste laptop van Asus die daarop beknibbelt. De Asus ROG Zephyrus G14 van 2020 - wat nog steeds een van onze favoriete gaming laptops is - kwam ook zonder. Dat compromis was het toen zeker waard, en nu ook.
We moeten ook melden dat, vanwege het lichte ontwerp van de laptop, de Asus TUF Dash F15 waarschijnlijk niet de meest krachtige RTX 3070-gaming laptop is die je kan vinden. Hij is echter wel meer dan krachtig genoeg om al onze spellen te draaien met een stevige framerate.
Als je op zoek bent naar een draagbare gaming laptop die zowel alle nieuwste spellen op hoge instellingen kan spelen als eentje die geen arm en een been kost, dan moet je zeker een kijkje nemen naar de Asus TUF Dash F15.
Prijs en beschikbaarheid
Dit is de Asus TUF F15 configuratie waarmee we bij TechRadar mee aan de slag gingen voor deze review:
CPU: Intel Core i7-11375H (vier cores, 12MB cache, tot 5.0GHz Turbo)
Graphics: Nvidia GeForce RTX 3070
RAM: 16GB DDR4-3200
Scherm: 15 inch 1080p IPS, 240Hz
Opslag: 1TB SSD
Optische drive: Niet beschikbaar
Poorten: 3 x USB-A 3.2, 1 x USB-C met Thunderbolt 4, 1 x HDMI 2.0, 1 x ethernet, 1 x 3,5mm audio jack
Connectiviteit: Wi-Fi 6 (802.11ax), Bluetooth 5.1
Camera: HD Webcam
Gewicht: 2,0kg
Grootte: 36 x 25,2 x 1,92cm; W x D x H
De Asus TUF Dash is sinds januari 2021 beschikbaar, en de basisconfiguratie kost 1.499 euro. Voor die prijs krijg je een Intel Core i7-11370H processor, 16GB RAM, een 512GB SSD en een Nvidia GeForce RTX 3070, en dat alles verpakt achter een 15 inch 1080p 144Hz display.
Dit is waarschijnlijk een van de meer betaalbare laptops met een RTX 3000 GPU die je kan vinden, zeker als je de lange batterijduur en het ongelofelijk draagbare ontwerp van de TUF Dash F15 mee in acht neemt.
De configuratie die wij reviewen, kost 1.749 euro en is voor de meesten waarschijnlijk het beste toestel. In deze prijsklasse zal je waarschijnlijk niet veel andere gaming laptops vinden met vergelijkbare hardware. Of toch zeker niet in een laptop die even goed gebouwd is.
Ontwerp
Bij het openen van de Asus TUF Dash F15 moesten we toch even controleren of we een TUF-laptop hadden en geen ROG Zephyrus. Om dit even te schetsen: de TUF-reeks gaming laptops van Asus is gericht op een publiek dat op zijn budget let en zoveel mogelijk waar voor zijn geld wil. Deze producten richten zich eerder op prestaties dan het ontwerp, maar bij de Asus TUF Dash F15 is dat niet het geval.
Deze laptop is slechts 20,3mm dik en weegt net 2 kilogram, waardoor hij ongelofelijk dun en licht is voor een gaming laptop. Zowel de omgeving van jouw toetsenbord als het deksel van de laptop zijn uit aluminium vervaardigd met een knappe grijze afwerking. De laptop ruilt dus geen stevigheid in voor draagbaarheid. De onderkant van de laptop is nog steeds plastic, dus je krijgt geen unibody-ontwerp. Dat is helaas nog steeds enkel weggelegd voor duurdere toestellen.
Dat zorgt er wel voor dat de laptop makkelijker te onderhouden is. De Asus TUF Dash F15 is ongelofelijk dun en licht, maar je kan nog steeds de achterkant eenvoudig wegnemen om jouw opslag en geheugen uit te breiden. Je hebt enkel een schroevendraaier nodig om in de laptop te komen, en de eerste helft van de onderkant komt er zo af. Dit geeft je toegang tot de twee M.2-poorten, voor het geval dat je ooit je opslag moet uitbreiden.
Zodra je de volledige onderkant verwijdert, heb je toegang tot de RAM. Ook deze kan je upgraden tot 32GB DDR4. Hierdoor wordt zelfs het goedkopere toestel uit de reeks aantrekkelijk. Je kan gewoon de upgrades voorzien zodra je ze nodig hebt, in plaats van meteen veel geld te moeten neerleggen.
De Asus TUF Dash F15 komt ook met veel poorten. Rechts heb je twee USB-A-poorten. Links vind je nog een USB-A, samen met een Thunderbolt 4, HDMI, Ethernet, een 3,5mm combo jack, en een toegewijde poort om de laptop mee op te laden. Asus maakt dus gebruik van deze speciale laadpoort, maar je kan de TUF Dash F15 ook via USB-C opladen. Het zal gewoon niet even snel zijn.
Het display is een FullHD paneel met een 240Hz beeldverversing, waardoor de laptop perfect is voor e-sports. Dat laatste geldt zeker dankzij de combinatie met een RTX 3070. De gemiddelde maximale helderheid ligt rond de 265 nits en het scherm haalt 110% van het sRGB-spectrum. Het is dus helder en kleurrijk genoeg om ook single player-games eer aan te doen.
De bezels rond het display zijn zeker niet de dunste die je kan vinden, maar ze zijn ook niet dik genoeg om je af te leiden. We vragen ons wel nog steeds af waarom Asus geen webcam kon voorzien in de bovenste rand. Hij is meer dan dik genoeg, waardoor we vermoeden dat het waarschijnlijk een manier is om de kost van de Asus TUF Dash F15 te drukken. Het stelt wat teleur, maar het is zeker niet het einde van de wereld, vooral als je de laptop niet wil gebruiken voor videogesprekken of om te streamen op Twitch. Als je deze dingen wél wil doen, dan moet je investeren in een van de beste webcams.
Het toetsenbord voelt ook comfortabel aan om op te typen, met veel travel tussen de toetsen, wat toch wat opmerkelijk is gezien de bouw van de laptop. De plaatsing voelt ook goed aan, maar de belichting mocht voor ons wel anders. Er zijn geen RGB-lichtjes, wat waarschijnlijk ook een compromis is om de prijs laag te houden. Het geeft in de plaats een groenblauwe backlight, en dat is niet de meest aantrekkelijke kleur in de wereld. Rond de WASD-toetsen, die doorzichtig zijn, ziet het er eens te meer onappetijtelijk uit. Het is handig dat bij het spelen van games deze toetsen opvallen, maar het achtergrondlicht is verre van een meerwaarde te noemen.
In een laptop die even prachtig is als de Asus TUF Dash F15 kun je niet om deze verlichting heen, en dat bedoelen we dus ook op negatieve wijze. Voor ons mocht deze verlichting optioneel zijn of helemaal worden weggelaten.
Er zitten bovenaan het toetsenbord wel enkele toegewijde knoppen die oprecht bruikbaar zijn. Je kan het volume makkelijk beheren zonder oncomfortabele Fn-toets, samen met een speciale toets om je microfoon in en uit te schakelen en om de Asus Armoury Crate software te openen.
De trackpad werkt degelijk, maar is niet enorm overtuigend. Hij is goed genoeg voor gebaren en het klikmechanisme voelt oké aan. Bij een gaming laptop gaat men er doorgaans toch vanuit dat er met een gaming muis gewerkt wordt.
Asus koos ervoor om de speakers onderaan de laptop te plaatsen, eentje links en de andere rechts. Dit vinden we wel wat storend, zeker omdat er voldoende plaats aan elke kant van de laptop is. Ze klinken niet zo slecht als andere laptops die hetzelfde ontwerp volgen, maar het is nog steeds niet ideaal.
Ze zijn luid genoeg om het geluid van de ventilatoren te overstijgen. Dankzij het Performance-profiel - dat je in Armoury Crate kan selecteren - zijn de ventilatoren niet luid genoeg om je af te leiden. Je zal ze nog steeds horen als de laptop hard aan het werk is, maar het wordt nooit echt storend.
Ze doen hun werk ook goed. Zelfs na uren benchmarken voelde het toetsenbord en zijn omgeving nooit oncomfortabel warm aan, dankzij de ventilatiegaten rond de zijden van de laptop.
Prestaties
Zo presteerde de Asus TUF Dash F15 in onze verschillende benchmark tests:
3DMark: Night Raid: 30.505; Fire Strike: 17.025; Time Spy: 7.546
Cinebench R23 Multi-core: 6.715 punten
GeekBench 5: 1.573 (single-core); 5.167 (multi-core)
PCMark 10 (Home Test): 6.136 punten
PCMark 10 Batterijduur: 8 uren en 43 minuten
Batterijduur (TechRadar filmtest): 9 uren en 43 minuten
Total War: Three Kingdoms (1080p, Ultra): 62 fps; (1080p, Laag): 142 fps
Metro Exodus (1080p, Ultra): 59 fps; (1080p, Laag): 110 fps
Als het op gaming laptops aankomt, dan bekijken we ze graag in drie verschillende categorieën: er zijn de ultrasterke desktop-vervangers, de ultra-draagbare laptops waar je wat op kan gamen onderweg, en de toestellen in het midden die je wat van beide geven. De Asus TUF Dash is hier ongetwijfeld een ultra-draagbare gaming laptop.
Hij komt met de nieuwste silicone van zowel Intel als Nvidia, maar de hardware is zodanig geconfigureerd dat hij niet in vlammen opgaat in dat kleine chassis. Je zal dus niet de snelste RTX 3070 laptop krijgen die je op de markt kan vinden.
Dat houdt niet in dat de Asus TUF Dash F15 zich niet doorheen de nieuwste AAA-games kan blazen. Ongeacht het spel dat we speelden, we haalden steeds acceptabele framerates, of het nu Watch Dogs is met RTX ingeschakeld, Assassin's Creed Valhalla of zelfs Dirt 5.
De RTX 3070 hier is ook gebouwd op Nvidia's Ampere-architectuur, met de tweede generatie van zijn ray tracing-technologie aan boord. Dat is ook te zien aan de prestaties van de games die het ondersteunen. We benchmarkten Metro Exodus op Ultra-instellingen waar het een gemiddelde 59 fps scoorde zonder ray tracing. Toen we dat inschakelden, daalde het dankzij de geweldige DLSS-tech van Nvidia naar 48 frames per seconde, wat een prima prestatie is.
Dat is niet de ideale 60 fps waar je misschien op hoopte, maar het is nog steeds speelbaar. Als je rekening houdt dat deze prestaties afkomstig zijn van een computer die in je rugzak past, dan vinden we dat best knap.
De prestaties van de CPU zijn niet even sterk als bij andere laptops, wat grotendeels ligt aan de toevoeging van een Tiger Lake-H35 processor. De core i7-11370H is een 4-core, 8-thread deel dat tot 4,8GHz kan boosten. Het is meer dan genoeg voor gaming. We ondervonden geen opstoppingen bij de GPU, maar mensen die een gaming laptop ook voor creatieve doeleinden gebruiken, kunnen beter op zoek naar een ander toestel.
Batterijduur
Gaming laptops staan niet echt bekend voor hun lange batterijduur, maar daar begint stilaan verandering in te komen. De Asus ROG Zephyrus G14 kwam bijvoorbeeld uit met een AMD Ryzen 4000-processor en een RTX 2060, en sloeg erin om een geweldige 8 uur batterijduur te behalen tijdens onze video-test.
De Asus TUF Dash F15 doet het zelfs beter en haalt bijna 10 uur batterijduur, zelfs met een sterkere GPU en sneller 240Hz display. Zelfs in de PCMark 10 batterijtest, die een reeks verschillende werkzaamheden op de laptop nabootst, hield de laptop het ongeveer 9 uur vol, wat wil zeggen dat deze gaming laptop het een volledige werkdag uithoudt. Gezien het gewicht van het oplaadblok is het een leuk pluspunt om dit mee naar je werk te kunnen nemen.
Software en features
De Asus TUF Dash F15 voorziet enkel de meest essentiële softwarefuncties, en dat is niet slecht. Er is niet veel bloatware, op de drivers en de Armoury Crate-software van Asus na. Dit kleine programma laat je de belichting aanpassen, ook al is er slechts één kleur beschikbaar. Het geeft je ook de controle over prestatie-profielen, zodat je kan kiezen of je met stille ventilatoren wil werken, of de beste prestaties uit jouw laptop wil persen.
De laptop bevat ook een ingebouwde game launcher, dus je hebt een programma waar je al jouw spellen mee kan opstarten, in plaats van steeds te moeten wisselen tussen Steam, GOG, Epic of wat je ook maar nodig hebt om jouw favoriete spellen mee te spelen.
Omdat er geen webcam is, is er ook geen IR-gezichtsherkenning, en je zal ook geen vingerafdrukscanner terugvinden. Dat houdt dus geen biometrische logins in, maar gezien de prijs van deze hardware zijn we daar ook niet echt rouwig om.
Koop hem als...
Je onderweg wil gamen
Gezien de beperkte dikte en het lichte gewicht is dit een gaming laptop die je makkelijk met je mee kan dragen. Dankzij de lange batterijduur kan je er zelfs op het vliegtuig mee aan de slag - zodra reizen iets meer mag natuurlijk.
Je geen webcam nodig hebt
We spenderen veel van onze tijd tegenwoordig in videogesprekken, maar als je geen camera nodig hebt, of een externe webcam kan aansluiten, dan is de Asus TUF Dash F15 perfect voor jou.
Je een goedkope gaming laptop wil die je niet in de steek laat
Het basismodel van de Asus TUF Dash F15 geeft je een Nvidia GeForce RTX 3070 en een Core i7 processor. Die hardware voor de best lage prijs voor deze laptop is zeker geen slecht idee.
Koop hem niet als...
Je een webcam nodig hebt
Webcams worden steeds belangrijker, en ze vormen vaak de toegangspoort naar onze vrienden en geliefden, alsook onze collega's. Als je een laptop zoekt met een ingebouwde webcam, weet dan dat de Asus TUF Dash F15 zonder komt.
Je niet van groen en blauw houdt
De Asus TUF Dash F15 komt zonder RGB-toetsenbord, wat gezien de prijs best geen probleem is. Asus koos echter wel voor gekleurde LED's achter het toetsenbord, dus je moet wel zeker zijn dat de kleur je bevalt, want je zal ze niet kunnen wijzigen.
Bill Thomas (Twitter) is TechRadar's computing editor. They are fat, queer and extremely online. Computers are the devil, but they just happen to be a satanist. If you need to know anything about computing components, PC gaming or the best laptop on the market, don't be afraid to drop them a line on Twitter or through email.