Microsoft Surface Pro Copilot+ PC review

Microsoft Surface Pro Copilot+ PC: review in een notendop

Toen we voor het eerst hoorden dat Microsoft zijn eigen ARM-chip zou ontwikkelen voor zijn Surface-line-up, waren we eerlijk gezegd erg sceptisch over Windows-op-ARM. We hadden dan ook wel al een paar voorbeelden hiervan voorbij zien komen en die waren niet zo succesvol. 

De nieuwe Qualcomm Snapdragon X Elite-chip in de Surface Pro Copilot+ PC is samen met Microsoft ontwikkeld voor een nieuwe generatie van Copilot+ AI-PC's en natuurlijk horen daar ook de Surface Pro en Surface Laptop bij. technisch gezien is dit wel iets anders dan wat Apple doet met zijn M-serie chips, maar in de praktijk verschilt het niet heel veel en doet Microsoft het hiermee eigenlijk beter dan Apple. De Microsoft Surface Pro Copilot+ PC is hier een goed voorbeeld van en dat geldt ook voor de andere laptops van deze generatie die nu langzamerhand verschijnen.

Voordat we het zullen hebben over waarom we denken dat dit misschien wel de beste laptop van dit jaar is, zullen we eerst een aantal van onze kritiekpunten benoemen, want die zijn ook belangrijk om in gedachten te houden.

Ten eerste is dit niet echt een tablet. Het is een apparaat dat draait op een volledig functionele versie van Windows 11 en het feit dat het bijbehorende toetsenbord dus optioneel is (en je minstens 159,99 euro kost), is toch wel heel erg jammer. Daarnaast betaal je voor het Surface Pro Flex-toetsenbord met Slim Pen die we met dit testmodel hebben gebruikt een enorm hoog bedrag van 529,99 euro. Dat maakt dit apparaat toch wel een stuk minder aantrekkelijk dan het had kunnen zijn. Nou scheelt het wel enigszins dat de Surface Pro Copilot+ PC zelf verkrijgbaar is vanaf 1.199 euro, dus zelfs met de kosten van een toetsenbord erbij is hij nog steeds goedkoper dan veel van de beste 2-in-1 laptops. Het voelt echter gewoon niet juist dat je extra moet betalen voor een toetsenbord voor een apparaat dat door de meeste mensen gewoon als een laptop wordt gebruikt. 

Ten tweede weet Microsoft PRISM redelijk goed te presteren als emulation-laag. PRISM zorgt ervoor dat je veel Windows x86-apps toch nog kan draaien op de Snapdragon X Elite, zonder (merkbaar) invloed te hebben op de prestaties. Er zijn echter ook nog apps die helemaal (nog) niet draaien op dit soort ARM-laptops en een app die door middel van emulation draait, zal altijd iets trager reageren dan een app die voor de ARM-architectuur is ontwikkeld. 

Als laatste zijn ook de AI-features van Copilot+-laptops, die zo enorm veel gepromoot worden, nog erg beperkt. Recall is inmiddels vertraagd (en dat is maar goed ook) en Studio-effecten en Cocreator werken prima, maar voelen ook soms nog redelijk gimmicky. Als je deze laptop koopt in de hoop dat het nu al echt een indrukwekkende AI PC is, dan zal je erg teleurgesteld zijn. Echte AI-gestuurde apps komen er binnenkort wel aan, maar ze zijn er momenteel nog niet. 

Ondanks deze problemen is de Microsoft Surface Pro Copilot+ PC toch onze favoriete laptop van het jaar en we hebben nog geen andere laptop voorbij zien komen die daar eventueel verandering in zal brengen. We hebben door de jaren heen al heel veel laptops getest en de Surface Pro Copilot+ PC is het apparaat dat we het liefst mee naar het werk zouden willen nemen en waarmee we het liefst onderweg zouden willen werken.

Met zijn mooie design, prachtige display en batterijduur die met gemak de hele dag meegaat, is de Microsoft Surface Pro Copilot+ PC een enorm sterke rivaal voor de iPad Pro. Dankzij zijn volledig functionele versie van Windows 11 is hij ook voor meer taken geschikt dan een iPad Pro.

Qua prestaties loopt hij misschien wel een beetje achter op de nieuwste iPad Pro met zijn M4-chip, maar toch weet hij nog heel goed te concurreren. De Surface Pro Copilot+ PC wist ook al onze standaard benchmarktests uit te voeren en dat kan een MacBook niet (en een iPad al helemaal niet). Er waren verder niet echt opvallende minpunten.

Heb daarnaast geen te hoge verwachtingen van de gaming prestaties van de Surface Pro Copilot+ PC, want die zijn redelijk lachwekkend. Tegelijkertijd is de MacBook Air nou ook niet echt bepaald een gaming laptop (ook al wil Apple je daar wel van overtuigen). Je kan op de Surface Pro Copilot+ PC vergelijkbare gaming prestaties verwachten als op de beste lichte laptops.

De Surface Pro Copilot+ PC blinkt pas echt uit met zijn design en batterijduur. Dit is de mooiste laptop, die je kan loskoppelen, op de markt. Het optionele 2,8K OLED-display levert ook een veel accuratere kleurweergave dan het display van de iPad Pro en de 1440p-webcam aan de bovenkant van het display zorgt ook voor een betere framing wanneer je hem in zijn landschapsmodus gebruikt. Daarnaast zit hij erg stevig in elkaar, maar is hij tegelijkertijd erg lichtgewicht. Hij voelt dus erg premium aan.

We zullen verderop nog verder ingaan op de batterijduur, maar Microsofts claim van een batterijduur van 14 uur blijkt zeker accuraat te zijn. Tijdens onze lokale videotests kwam de batterijduur zelfs dichter bij de 15 uur in de buurt. Dat is enorm indrukwekkend voor een OLED-laptop en laat zien hoe energie-efficiënt de ARM-architectuur is. 

Over het algemeen doet de Microsoft Surface Pro Copilot+ PC precies wat hij moet doen en doet hij dit ook goed. Hij weet op sommige vlakken zelfs beter te presteren dan veel mensen zouden verwachten van zelfs de beste Windows-laptops van de afgelopen jaren. Het is geen perfect apparaat, maar wanneer steeds meer ontwikkelaars ARM-versies van hun apps uitbrengen en wanneer er meer AI-apps en -features beschikbaar worden gemaakt, zal deze fenomenale laptop alleen nog maar beter worden. 

Microsoft Surface Pro Copilot+ PC review: prijs en beschikbaarheid

• Te koop vanaf 1.199 euro
• Nu beschikbaar bij alle gebruikelijke retailers en bij Microsoft zelf

De Microsoft Surface Pro Copilot+ PC is nu beschikbaar bij alle gebruikelijke retailers (en Microsoft zelf) vanaf 1.199 euro. 

Voor die prijs krijg je een 10-core Qualcomm Snapdragon X Plus-chip, een 2,8K LCD-display, 16GB aan RAM en een 256GB SSD. Je kan upgraden naar een OLED-display met een 12-core Snapdragon X Elite-chip, 16GB RAM en een 512GB SSD voor 1.799 euro. Bij het LCD-model kan je alleen kiezen voor extra opslagruimte en niet voor extra RAM. Alle configuraties met dat scherm hebben 16GB RAM. 

De meest uitgebreide configuratie, met een Snapdragon X Elite, een OLED-display, 32GB RAM en een 1TB SSD, kost je 2.449 euro. Zoals we eerder al aangaven, zit er bij deze prijzen dus nog geen toetsenbord inbegrepen. Momenteel zijn er alleen nog maar Wi-Fi-modellen beschikbaar, maar later dit jaar zouden er ook nog 5G-modellen moeten verschijnen.

Vergeleken met de 13-inch iPad Pro is de Surface Pro Copilot+ PC over het algemeen goedkoper bij verschillende configuraties, maar bij de iPad Pro krijg je wel standaard al een mooi OLED-scherm. Aan de andere kant krijg je daar ook standaard veel minder werkgeheugen en op de Surface maak je natuurlijk gebruik van het volwaardige Windows 11-besturingssysteem, in plaats van het mobiele iPadOS op de iPad.  

• Prijs-kwaliteit score: 4/5

Microsoft Surface Pro Copilot+ PC review: specs

Microsoft Surface Pro Copilot+ PC review: design

• Prachtig display
• Surface Pro Flex-toetsenbord is fantastisch 
• De Saffier-kleurvariant is zeker aan te raden

De Microsoft Surface Pro Copilot+ PC verschilt niet veel van de voorgaande Surface Pro-modellen qua design, maar ons testmodel in de Saffier-kleurvariant en met het prachtige OLED-paneel voelde toch wel een beetje speciaal aan. 

Met een resolutie van 2.880 x 1.920 pixels, een dynamische refresh rate van 120HZ en een contrastratio van 1.000.000:1, ziet het display er net zo goed of beter uit dan vrijwel elk ander laptopdisplay dat je voor deze prijs in huis kan halen. Het display van de Surface Pro Copilot+ PC bleek in onze tests ook een veel betere kleurdekking te hebben dan de iPad Pro die eerder dit jaar uitkwam. Bij het OLED-paneel van de Surface Pro Copilot+ PC maten we een sRGB-dekking van 162,7% en een DCI-P3-dekking van 115,2%. Dat maakt deze laptop een fantastische 2-in-1 voor creatievelingen. 

De HDR-helderheid is ook veel hoger op de Surface Pro dan op de iPad Pro. De Surface weet een piek van 878 nits te bereiken, terwijl de iPad Pro maar 498 nits haalt. Bij de SDR-helderheid maten we op het OLED-paneel van de Surface een helderheid van 564 nits en bij het OLED-paneel van de iPad Pro een helderheid van 476 nits.

Als je de Surface Pro Copilot+ PC omdraait, zie je aan de achterkant de karakteristieke kickstand waar je alle Surface Pro-apparaten aan kan herkennen. Deze opent gemakkelijk, maar blijft ook op elke positie stevig staan. De kickstand heeft ook een redelijk groot bereik. Als je hem zo ver mogelijk openklapt, kan je bijvoorbeeld vrij comfortabel notities maken of tekenen. 

Ons testmodel werd samen met een Surface Pro Flex-toetsenbord en Slim Pen geleverd en beide accessoires presteerden ook uitstekend. Het toetsenbord is een van de meest comfortabele toetsenborden waar we ooit op getypt hebben en hoewel de Slim Pen voor een stylus met 4.096-drukpunten niet heel bijzonder is (en zeker niet voor professionele doeleinden), kan je hier wel gewoon prima notities mee maken, foto's mee bewerken en mee tekenen. 

Het toetsenbord verbind je heel gemakkelijk met de pinnen aan de onderkant van de Surface Pro Copilot+ PC en deze verbinding laat niet zomaar los. Hierdoor kan je het geheel overal mee naartoe nemen en hoef je niet bang te zijn dat het toetsenbord ineens van de Surface af valt. 

Je kan het Flex-toetsenbord ook loskoppelen en de flap met de connector onder de bovenkant van het toetsenbord stoppen om een fijnere hoek te creëren voor het typen. Aan de bovenkant van het toetsenbord zit ook een magnetische opbergplaats voor de Slim Pen. Als we dan toch één probleem met het design moeten benoemen, dan is het deze magneet die te sterk is. Dat zorgt er namelijk voor dat je soms iets te veel moeite moet doen om de Slim Pen eruit te krijgen. Microsoft is over het algemeen heel erg gefocust op toegankelijkheid en dit voelt daarom wel een beetje vreemd. Het is echter zeker geen dealbreaker. 

Je krijgt hier qua aansluitingen maar twee Thunderbolt 4-poorten (USB-C), maar voor een tablet is dat niet slecht. Het feit dat het hier om Thunderbolt 4 gaat, betekent ook dat je via de poorten kan opladen, data kan overzetten en gebruik kan maken van DisplayPort 1.4a video-output. 

De webcam is op de bovenste rand van het scherm gepositioneerd (wanneer je hem als laptop gebruikt in de landschapsmodus, in plaats van aan de bovenkant als je hem in portretmodus gebruikt. Dat maakt videobellen veel minder ongemakkelijk. Dat lijkt Apple dit jaar ook eindelijk door te hebben gehad, want ook de iPad Pro heeft nu zijn selfiecamera op één van de lange zijdes. 

Verder levert de 1440p-webcam van de nieuwe Surface Pro scherpe, heldere beelden in 30fps. De webcam biedt ook ondersteuning voor Windows Hello voor een betere beveiliging van het apparaat. De speakers zijn prima voor een tablet, maar ze zullen je niet omverblazen. Als je echt een goed geluid wil, dan moet je op zoek gaan naar een goede draadloze koptelefoon. Er is namelijk ook geen 3,5mm-koptelefoonpoort.  

Er valt maar weinig te zeggen over de andere kleuropties, maar de Saffier-variant die wij hebben getest is zeker aan te raden. Het is een prachtige blauwe kleur die er veel mooier uitziet dan de andere opties: 'Duinzand bruin', 'Platina' en zwart.

• Design score: 5/5

Microsoft Surface Pro Copilot+ PC review: prestaties

• Geweldige prestaties over het algemeen
• Emulatie via PRISM werkt redelijk goed
• Loopt iets achter op Intel-, AMD- en Apple-laptops

Windows-op-ARM is al flink verbeterd sinds het ongeveer vier jaar geleden verscheen als een vervangende architectuur voor Microsofts x86-besturingssysteem. We zullen hier niet al te diep ingaan op wat ARM precies inhoudt, maar er zijn wel een aantal dingen belangrijk om te weten voordat je een Microsoft Surface Pro Copilot+ PC aanschaft. 

Wanneer je besturingssysteem al jarenlang gebaseerd is op een speciale structuur en je ineens voor een andere, maar vergelijkbare structuur kiest, dan komen daar natuurlijk wel wat problemen bij kijken. 

Microsoft heeft al jarenlang moeite met het aanpassen aan ARM, omdat het meer dan vier decennia x86 heeft gebruikt. Windows-op-ARM zat voorheen dan ook in een soort ongemakkelijke tussenfase, waarbij het besturingssysteem zelf wel werkte, maar niets dat je erop installeerde echt werkte (als je al iets kon installeren). Microsoft heeft zich nog steeds niet volledig aangepast aan ARM, dus je hebt bij Windows 11 op de Surface Pro Copilot+ PC af en toe nog wel last van bepaalde apps die niet compatibel zijn. Toch is er al enorm veel vooruitgang geboekt sinds 2020 en dat komt gedeeltelijk door de emulatie via PRISM. 

PRISM is een softwarelaag die ingebouwd is in Windows 11 op de Surface Pro Copilot+ PC en deze werkt als een soort vertaler. Het vertaalt de code van een app die niet werkt op ARM-hardware naar een code die ARM wel kan lezen. Dit werkt in principe hetzelfde als Apple's Rosetta en Proton op de Steam Deck. Dit vertalen van code kost echter wel wat tijd en heeft dus een (kleine) impact op de prestaties van die apps die vertaald moeten worden. 

Toch wist de Microsoft Surface Pro Copilot+ PC ons op dit vlak te verrassen. Zelfs wanneer er emulation werd gebruikt, draaiden apps enorm soepel. Ze waren dan misschien niet zo snel als native ARM-apps, maar snel genoeg dat 95% van gebruikers het verschil niet zouden merken. Toch zijn er nog steeds wel verschillen en die zijn dan ook duidelijk te zien in de benchmarks. 

Aan de ene kant was het heel indrukwekkend om te zien dat de multi-core prestaties van de Snapdragon X Elite in Geekbench 6.3 op hetzelfde niveau zaten als die van de Apple M4-chip in de iPad Pro. Er lijkt dus ook zeker ruimte te zijn voor Windows-op-ARM om zich verder te ontwikkelen. Het is namelijk niet meer zo dat trage ARM-chips dit tegenhouden, zoals in het verleden het geval was. 

In benchmarks zoals CrossMark Productivity, zagen we echter dat de nieuwe Surface Pro wel flink achterliep op de iPad Pro. Hij wist hier maar een score van 1.327 neer te zetten, tegenover de score van 1.771 van de iPad Pro.  

We hebben ook de creatieve prestaties getest en in onze 'PugetBench for Creators' Photoshop-benchmarktests scoorde de Surface Pro Copilot+ PC 5.600 punten, terwijl de 13-inch Apple MacBook Air met M3-chip in dezelfde test een score van 8.583 haalde. Dit soort resultaten zagen we eigenlijk elke keer wanneer de nieuwe Surface Pro gebruik moest maken van PRISM om een benchmark überhaupt te kunnen draaien en daardoor heeft hij meteen een kleine achterstand. 

Deze verschillen zijn ook wel echt merkbaar en als je dus de beste prestaties nodig hebt voor je werk, dan zullen er momenteel maar een paar gevallen zijn waarbij de Microsoft Surface Pro Copilot+ PC beter presteert dan een laptop met een Intel-, AMD-, of Apple M-chip. Over het algemeen zijn laptops met de beste chips van Intel, AMD en Apple dus vaak nog wel een betere keuze dan de nieuwe Surface Pro als het om puur prestatievermogen gaat. 

Bij prestaties gaat het echter niet alleen om de scores. Vaak gaat het ook gewoon om hoe een apparaat aanvoelt bij normaal gebruik. Veel mensen zoeken gewoon een responsief apparaat met goede tot geweldige prestaties en de mogelijkheid om eenvoudig en probleemloos de apps te draaien die ze willen gebruiken. We vonden dat de dagelijkse prestaties van de nieuwe Surface Pro (bij normaal gebruik) even goed waren als die van vrijwel alle lichtgewicht laptops die we in de laatste twee jaar getest hebben. 

• Prestaties score: 3,5/5

Microsoft Surface Pro Copilot+ PC review: AI-features

'AI-features' is normaal gesproken geen officiële categorie die we in onze reviews behandelen, maar het is het toch waard om de AI-features van de Surface Pro Copilot+ PC los te behandelen van de algemene prestaties. 

AI PC's zijn nog een redelijk nieuwe productcategorie. De eerste consumentenlaptops met NPU's zijn pas sinds begin 2024 beschikbaar. Veel ontwikkelaars hebben nog niet eens developer kits met NPU's, dus de hoeveelheid AI-features die je in een AI-laptop aantreft, is momenteel nog erg klein. 

Toch heeft de Surface Pro Copilot+ PC wel een aantal erg handige features die het nut van NPU's voor de consument tonen. Als je ooit Zoom, Microsoft Teams of Google Meet hebt gebruikt, dan heb je waarschijnlijk ook wel eens je achtergrond vervaagt of vervangen tijdens een videogesprek (of gezien dat andere mensen dit deden).

De Studio-effecten in deze laptop kunnen een vergelijkbaar effect creëren dat op je apparaat zelf wordt uitgevoerd. Dit kan je vervolgens ook weer tijdens videogesprekken gebruiken en op die manier wordt je videodata niet in de cloud verwerkt (tenminste, niet het vervagen, maar natuurlijk nog wel het encoderen/decoderen van de video). Daarnaast zal de lijst van beschikbare features in het menu met Studio-effecten waarschijnlijk ook wel uitgebreider worden wanneer dit menu van zijn 'preview-status' wordt overgezet naar een definitieve versie. Dit is dus waarschijnlijk ook nog maar een voorproefje van wat er binnen de komende paar jaar beschikbaar zal zijn bij de Studio-effecten. 

Image 1 of 2

Een andere interessante AI-feature is Cocreator. Hiermee kan je iets schetsen in Microsoft Paint en kan Cocreator vervolgens een gedetailleerder, verfijnder beeld genereren aan de hand van jouw schets. Dit beeld verschijnt vervolgens op het canvas, waardoor je je idee nog verder kan verfijnen. 

Van de drie grote AI-features waarmee de nieuwe Surface Pro gelanceerd zou worden (de laatste is Recall, maar die is uitgesteld), is Cocreator toch wel de meest interessante. De beelden die deze feature genereert zijn niet per se geweldig, en daarnaast zijn er natuurlijk problemen met generatieve AI, copyrights en het stelen van het werk van echte kunstenaars, maar Cocreator is wel een functie waarvan we denken dat mensen hem ook echt gaan gebruiken.

De kwaliteit van de gegenereerde beelden is overigens ook niet hoog genoeg om als echte kunst te worden gepresenteerd. De 45 TOPS NPU is lang niet krachtig genoeg om indrukwekkende generatieve AI te ondersteunen, zoals de generatieve AI die bij Midjourney en andere AI-clouddiensten wordt gebruikt. De kwaliteit van de beelden is zelfs niet echt goed genoeg om ze bijvoorbeeld als wallpaper te gebruiken.

Toch kan het wel een handige tool zijn om je inspiratie te geven voor je eigen creatieve proces. Daarom zal het voor sommige mensen zeker een nuttig hulpmiddel zijn. Het is alleen niet het soort feature waarvoor je je laptop gaat upgraden, maar het laat wel zien welke richting AI PC's waarschijnlijk op gaan in de komende paar jaar. 

Voor nu zijn dat eigenlijk de enige noemenswaardige AI-features, maar het is natuurlijk nog vroeg. Met de release van Microsoft Copilot+ Runtime krijgen ontwikkelaars heel veel nieuwe tools waarmee ze de NPU AI-taken uit kunnen laten voeren, dus het is gewoon een kwestie van tijd voordat er meer AI-apps verschijnen. Wanneer deze apps verschijnen, is de Surface Pro Copilot+ PC er in ieder geval klaar voor.  

Microsoft Surface Pro Copilot+ PC review: batterij

• Gaat bijna 15 uur mee bij het afspelen van lokale video's
• Binnen ongeveer een uur volledig opgeladen

De beste feature van de nieuwe Microsoft Surface Pro heeft niets te maken met zijn prestaties, AI-tools of zijn stijlvolle design. Wat de Surface Pro Copilot+ PC echt onderscheidt van veel andere Windows-laptops, is zijn lange batterijduur. Op dit vlak kan hij zelfs concurreren met de beste MacBooks.

In onze websurftest wist de nieuwe Surface Pro het 12 uur en 10 minuten vol te houden. Wat nog indrukwekkender was, was de batterijduur bij het afspelen van lokaal geïnstalleerde video's. Met het display op de hoogste helderheid, energiebesparing uit en het volume op 50% wist de Surface Pro Copilot+ PC het bij deze test 14 uur en 33 minuten uit te houden. 

Voor een Windows-laptop (met een OLED-scherm) is meer dan een halve dag aan batterijduur echt ongekend. De iPad Pro met M4-chip wist bijvoorbeeld wel 14 uur en 50 minuten aan batterijduur te halen in onze tests en ook de 13-inch MacBook Air met M3-chip haalde tijdens het webbrowsen 15 uur en 13 minuten. Met een aantal optimalisaties zou de nieuwe Surface Pro het echter ook ongetwijfeld langer dan 12-15 uur moeten kunnen volhouden en misschien zelfs 18-20 uur of nog langer.

De 47WHr-batterij laadt gelukkig ook vrij snel op met de meegeleverde oplader, maar snelladen is alleen beschikbaar met een 65W-oplader (of sneller). Dat werkt wel via de Surface Connect-poort én USB-C-poorten. 

• Batterij score: 5/5

Moet je de Microsoft Surface Pro Copilot+ PC kopen?

Koop hem als...

Koop hem niet als...

Microsoft Surface Pro Copilot+ PC review: alternatieven

Apple iPad Pro (13 inch, M4, 2024)
De nieuwe 13-inch iPad Pro is een van de beste laptops ooit voor professionals en als je gewoon op zoek bent naar een uitstekende tablet of je veel creatieve apps moet kunnen draaien, dan is hij zeker het overwegen waard. Verwacht alleen geen volledige laptopervaring op van een apparaat dat draait op iPadOS. 

Lees onze volledige Apple iPad Pro (13 inch, M4, 2024) review

Apple MacBook Air (13 inch, M3)
Deze dunne, lichtgewicht laptop die al jaren favoriet is, blijft nog steeds een uitstekende keuze en de M3-chip in dit model is ook nog steeds een van de krachtigste chips die je kan vinden in een laptop met deze vormfactor.

Lees onze volledige Apple MacBook Air (13 inch, M3) review