Sony X90J (XR-65X90J) review

Review in een notendop

De Sony X90J is een fantastische midrange 4K-tv die met zijn geweldige beeldkwaliteit en functies bijna niet kan worden overtroffen door de concurrentie en dat terwijl de tv in 2021 werd gelanceerd. 

Het komt niet bepaald als een verrassing dat de Sony X90J een geweldige midrange tv is. De voorganger uit 2020 (de Sony X900H/XH90) was ook al een van de beste tv's van dat jaar vanwege veel van dezelfde redenen. De Sony X90J is alleen maar beter geworden met hulp van de 'Cognitive Processor XR', die ongelofelijk goed werkt voor upscaling en het instellen van het contrast van het beeld. 

Natuurlijk is er inmiddels ook al weer een nieuwer model uitgekomen: de X90K. De Sony X90K maakt gebruik van dezelfde Cognitive Processor XR-technologie als de duurdere varianten en beschikt over een Full Array LED-paneel voor een nog helderdere beeldkwaliteit. 

Toch zijn we nog steeds grote fans van de Sony X90J, omdat het een tv is met ondersteuning voor een 120 Hz verversingssnelheid, twee HDMI 2.1-poorten voor de Xbox Series X en PS5-consoles, VRR en een Auto Low Latency-modus. Daarnaast gebruikt deze tv ook een full array-paneel met local dimming voor betere zwartwaardes en de X90J heeft ook simpelweg al wat flinke prijsdalingen gezien vanwege het nieuwere model dat al is gelanceerd. Hij heeft inmiddels dus een fantastische prijs-kwaliteitverhouding.  

De tv is heel gemakkelijk in te stellen en hij maakt gebruik van het Google TV-platform, waarmee aanbevolen content duidelijk op de voorgrond wordt gepresenteerd. Het is dan ook geen verrassing dat de Sony X90J een plaats heeft in veel van onze beste tv-koopgidsen, waaronder de koopgidsen voor de beste 4K-tv en de beste tv.

Er zijn nog wel wat problemen met het aansluiten van een nieuwe console op de Sony X90J en ook met de weerspiegelingen op de tv en de minder fantastische kijkhoeken. Ondanks die problemen levert de Sony X90J toch geweldige prestaties voor een zeer redelijke prijs. Lees verder voor onze volledige review van de Sony X90J.

Sony X90J review: beschikbaarheid en prijs

• Deel van Sony's 2021 tv-aanbod
• Prijzen beginnen vanaf 1.180 euro
• Concurrent voor de LG C1 OLED en de Samsung Q90A QLED

De Sony X90J is deel van Sony's 2021 tv-aanbod, waar ook de A90J en A80J OLED TVs, en de X95J en X80J 4K LED-LCD-tv's bij horen. 

De Sony X90J van deze review is een beetje het middelste model uit deze line-up en biedt veel van de beste functies van de premium tv's, maar dan wel zonder bijvoorbeeld de kleursensor van de Z9J of de 'X-Contrast Pro' van de A90J OLED. Het goede nieuws is echter dat deze tv veel goedkoper is dan die andere twee. 

Hieronder zie je de verschillende schermgroottes met de bijbehorende prijzen bij Sony zelf (maar je kunt de tv inmiddels bij andere retailers wel goedkoper vinden):

• Sony XR-50X90J: 1.180 euro
• Sony XR-55X90J: 1.230 euro
• Sony XR-65X90J: 1.520 euro
• Sony XR-75X90J: 2.100 euro

Waar valt de Sony X90J dan ongeveer tussen de concurrentie? Ongeveer ergens in het midden. 

Voor een goedkopere optie kan je onze TCL 6-Series QLED review lezen. De nieuwere 2022-versie van deze tv kost gemiddeld maar ongeveer tussen de 500 en 600 euro voor een 55-inch model. 

De Sony X90J is gelukkig lang niet zo duur als sommige van de 8K tv's die rond dezelfde tijd uit werden gebracht. Zie bijvoorbeeld onze Samsung QN900A review voor een van die prachtige 8K-tv's met een bijpassend enorm prijskaartje. 

De Sony X90J zit dus precies in het midden naast een aantal andere midrange modellen. Zo kan je ook onze Samsung QN90A review en onze LG C1 OLED review bekijken als je tv's zoekt die helderder kan worden en die betere zwartwaardes heeft. Toch is de Sony X90J de enige van deze drie tv's die gebruikmaakt van Google TV met de handige aanbevolen content.

Een andere interessante tv om in de gaten te houden is de nieuwere Sony X95J. Deze is nog een stukje beter dan de X90J met zijn 'X-Anti-Glare'-technologie, verhoogde helderheid en verbeterde contrast. Hier kan je meer over lezen in onze Sony Bravia X95J (XR-65X95J) review. 

Deze is wel weer duurder met een prijs van 2.100 euro voor het 65-inch model. Daarom raden we ook eerder de Sony X90J aan dan de X95J. Als je echter een echte filmliefhebber bent en toch iets meer uit je tv wil halen, dan kan je misschien beter toch wat extra geld bijleggen voor de X95J.  

Sony X90J review: design

• Full array LED-LCD-tv met local dimming
• Niet bepaald dun, maar wel erg stabiel
• Twee HDMI 2.1-poorten voor 4K/120 Hz (moet wel geregeld worden in de instellingen)

Aangezien het een full array LED-LCD-tv met local dimming is, is de Sony X90J niet zo dun als de OLED-tv's van het bedrijf, maar hij ziet er ook zeker niet slecht uit. 

De voorkant van de tv heeft redelijk dunne randen (al zijn ze niet zo dun als op sommige andere 4K-tv's) en twee dunne poten. De poten zijn gemakkelijk te plaatsen aan de zijkant achterop de tv en ze zorgen dat de tv stabiel blijft staan. 

Als je de tv vanaf de zijkant bekijkt, dan merk je ook al gauw dat het niet een van de dunste tv's is, maar tegelijkertijd maakt hij wel goed gebruik van de extra ruimte. In de tv zit namelijk een full array-paneel met local dimming en een goed geluidssysteem met twee tweeters aan de zijkanten met een goede positionering voor ruimtelijk geluid en woofers die naar beneden zijn gericht. 

Op de achterkant vind je de typische aansluitingen, zoals vier HDMI-poorten (twee met 4K/120 Hz-ondersteuning, waarvan één ook met eARC-ondersteuning), ethernet, digitale optische audio-output, een AUX-poort en een RF-tuner. Er zijn achterop verder ook nog twee USB-poorten te vinden.  

Het zou natuurlijk nog mooier zijn als alle vier de HDMI-poorten 2.1-ondersteuning zouden hebben, maar met twee van de vier kan je in ieder geval tegelijkertijd een PS5 en een Xbox Series X aansluiten voor dubbel zoveel 4K/120 Hz-gaming. Het is echter niet zo simpel als de console gewoon aansluiten op een van de ondersteunde poorten. Je moet dan ook nog naar de instellingen en voor de juiste HDMI-poort kiezen en deze op de 'verbeterde indeling' instellen. Pas dan kun je echt gebruik maken van 4K (HDR)/120 Hz.

Er is ook een tweede optie waar 'verbeterde indeling' bij staat (of 'enhanced format'), maar daar staat ook Dolby Vision achter. Als je gebruik wil maken van de verversingssnelheid van 120 Hz, dan moet je die niet selecteren, want dan is dat niet mogelijk. Er lijkt op het moment geen mogelijkheid te zijn op de tv om tegelijkertijd gebruik te maken van 4K/120 Hz en Dolby Vision. 

De Sony X90J wordt geleverd met de meest recente afstandsbediening met een ingebouwde microfoon voor stembediening. Er zitten verder ook 4 snelkoppelingsknoppen op voor Netflix, Amazon Prime, YouTube en Disney Plus. De afstandsbediening ligt fijn in de hand en je raakt hem ook niet heel gemakkelijk kwijt, want hij is vrij groot. 

Sony X90J review: smart-tv (Google TV)

• Een van de eerste Sony-tv's met Google TV
• Mooie presentatie met goede aanbevolen content
• Ingebouwde Chromecast en ondersteuning voor de Google Assistent

Bij voorgaande Sony-tv's zouden we het in dit gedeelte hebben over Android TV, maar dit keer gaat het over Google TV. Google heeft jarenlang Android TV als smart-tv platform gebruikt, maar inmiddels is het veranderd naar Google TV en daar zijn we erg blij mee. 

Google TV ziet er levendiger uit en is een stuk dynamischer dan Android TV was. Het nieuwe platform zoekt allerlei aanbevolen content vanuit verschillende diensten die je gebruikt (en sommige die je misschien nog niet gebruikt) bij elkaar en presenteert het op je homescherm. Dat werkt ten minste zo als je op de tv inlogt met je Google-account als je hem voor het eerst instelt. 

Als je verbonden bent met je Google-account, dan worst je homescherm met de Chromecast-indeling gevuld met relevante en aanbevolen content. Als je al bekend bent met Android TV, dan komt dit niet zo vreemd over, maar als dit nieuw is voor je, dan is het misschien een beetje overweldigend. Het kan echter wel handig zijn om allerlei films en series van verschillende streamingdiensten bij elkaar te zien staan, zodat je ze niet allemaal los hoeft te doorzoeken. 

Als je verder naar beneden scrolt, dan vind je ook rijen net als op Netflix met bijvoorbeeld content die past bij een bepaald genre, aanbevolen video's van YouTube of trending films en series. Je kunt ook rijen vinden die aan de hand van ander soort categorieën zijn ingedeeld, zoals bijvoorbeeld Oscar-winnende films en dat kan handig zijn als je aan het zoeken bent om iets te kijken, zodat je niet los door alle individuele apps hoeft te scrollen. 

Als je iets selecteert om te kijken, kan je het meteen kijken of toevoegen aan je kijklijst, zodat je het later makkelijk terug kan vinden. Google TV gebruikt ook een systeem met een duimpje omhoog en een duimpje omlaag, zodat je aan kan geven of de aanbevelingen goed bij je passen. Als laatste is er ook nog een redelijk handige zoekfunctie ingebouwd om je aan te geven waar je een bepaalde film of serie terug kan vinden (waar je de film of serie allemaal kan streamen of huren).

Qua app-selectie is er een ruime aanbieding waaronder alle standaard streamingdiensten (Netflix, Amazon Prime, Disney Plus, etc.) en ook een dienst die niet iedereen kan gebruiken genaamd Bravia Core. Bij het kopen van een X90J vóór 23 februari 2024 krijg je 10 filmpunten die je kunt inwisselen voor een aantal films uit de totale selectie van ruim 300 films. De meeste Sony Pictures Entertainment-films zitten daartussen, zoals ook Spider-Man: Into the Spider-Verse en Jumanji: The Next Level. Dit is een dienst die andere tv's verder niet aanbieden en je kunt er dus in ieder geval om te beginnen gratis mee aan de slag, dus wij zouden er zeker gebruik van maken bij het kopen van deze tv.

Over het algemeen vinden we Google TV dus een fantastische toevoeging op de nieuwste Sony-tv's en met dit smart-tv platform kan de X90J ook goed concurreren met de sterke smart-tv platforms van Samsung en LG. 

Sony X90J review: beeldkwaliteit

• Uitstekende beeldkwaliteit, kleurverzadiging en contrast
• Fantastische upscaling dankzij de Cognitive Processor XR
• Heeft problemen met brede kijkhoeken en weerspiegelingen 

Zoals verwacht zien kleuren en highlights er echt prachtig uit op de X90J. De tv is erg sterk in het upscalen van HD-content naar 4K, maar ook native 4K HDR-content ziet er ongelofelijk mooi uit, zeker als het in Dolby Vision is opgenomen. Ook dat is geen verrassing, aangezien de voorganger (de Sony X900H) dezelfde goede indruk maakte. 

Wat is er dan veranderd op het gebied van de beeldkwaliteit? Nou, de grootste verandering is de Cognitive Processor XR die wat meer diepte en een beter contrast kan geven aan sommige scènes. Dat werkt vooral goed bij iets oudere content die in HD is opgenomen. 

De Cognitive Processor XR kan het beeld onderverdelen in verschillende onderdelen en vervolgens uitvogelen wat het belangrijkste onderdeel is. Als de processor een felle neonlamp ziet, dan weet deze dat de helderheid en scherpte van die lamp omhoog mogen. Bij personen kan de processor de huidtinten verbeteren en details zoals haren en rimpels gedetailleerd weergeven. Dat gebeurt allemaal continu achter de schermen voor elk frame van de videocontent die je bekijkt. 

De verbeterde contrastbediening wordt ook mogelijk gemaakt door die processor die samenwerkt met het full array-paneel en een ingebouwde lichtsensor. Sony vertelde vorig jaar aan TechRadar dat de tv gebruikmaakt van een technologie genaamd 'XR Contrast Booster 5', die helpt om felle onderdelen op het scherm te boosten en tegelijkertijd de zwartwaardes donkerder te maken. Dat contrast wordt vervolgens ook behouden dankzij de lichtsensor, of het nou donker of licht is in de kamer. 

Toch kan de Sony X90J niet tippen aan de helderheid van de Samsung QN90A die we ook hebben getest (hoe licht het dan ook is in de kamer). Direct licht op het scherm kan dus wel een echt probleem vormen. Als jouw tv tegenover een open raam staat, dan krijg je waarschijnlijk wel last van flinke weerspiegelingen met deze tv en dan gaat dat contrast ook weer achteruit. 

Het wordt dan nog iets erger als je ook nog vanuit een brede kijkhoek kijkt, want het beeld van de X90J wordt niet echt bepaald mooier bij een brede kijkhoek. Het is niet zo erg als bij sommige andere tv's waar je een enorme hoeveelheid kleurverzadiging verliest als je niet recht tegenover de tv zit, maar het valt wel op als je iets verder van het midden af zit.

Het goede nieuws is dat de tv er wel fenomenaal uitziet als je er recht voor zit. Dan merk je geen grote problemen en ziet het er allemaal zelfs in de standaard beeldmodus goed uit. Als je de tv net uit de doos haalt, krijg je meteen al een mooie beeldkwaliteit met goede verzadiging en zonder stotteren of andere grote problemen met het beeld. Als je wisselt naar een andere beeldmodus, krijg je een andere kleurweergave en/of een andere instelling voor 'motion processing'. Dat kan fijn zijn bij het kijken naar sportwedstrijden, maar in de meeste gevallen ben je het beste af met de standaard beeldmodus of de 'Custom'-beeldmodus met een aantal aangepaste instellingen. 

Sony X90J review: geluidskwaliteit

• Prima geluid met goede middentonen, maar een zwakke bas
• Gebruikt 10W-speakers en twee tweeters aan de zijkanten
• Cognitive Processor XR biedt ook audio-upscaling

Voor een midrange toestel zonder toegevoegde soundbar heeft de Sony X90J nog een verrassend krachtig geluid. Hij gebruikt alleen twee 10W-speakers en twee tweeters aan de zijkanten, maar hij levert wel duidelijke audio, die over het algemeen erg goed klinkt.  

Net als andere Sony-tv's gebruikt ook de X90J Sony’s nieuwe 'X-Balanced Speaker' om een helder geluid te behouden zonder al te veel vervorming bij hoge volumes. De tweeters helpen ook om een ruimtelijker geluid te creëren, alleen de bas is niet bepaald indrukwekkend. 

Series, films en games klonken allemaal erg duidelijk op de tv. Dialogen waren goed te verstaan en het gesimuleerde 3D-effect werkte ook goed, ook al is het nooit goed genoeg om een complete Dolby Atmos-setup te evenaren. Het komt eerlijk gezegd niet eens in de buurt daarvan, maar toch krijg je een prima geluid uit de tv zelf, dus je kunt er prima gebruik van maken als je nog even wacht met het installeren van een beter audiosysteem. 

Het goede nieuws is dat de tv wel ondersteuning biedt voor Dolby Atmos-passthrough via de eARC op de HDMI 3-poort. Dat betekent dat je vrij gemakkelijk een soundbar kunt aansluiten op de tv en dat je deze ook kunt bedienen met de afstandsbediening van de tv. Elke Dolby Atmos-soundbar zou in principe moeten werken, dus kijk vooral even naar onze lijst van de beste soundbars voor onze aanbevelingen. 

Er is uiteindelijk dus zeker nog ruimte voor verbetering. Vooral de bas mag iets krachtiger en het ruimtelijke geluidseffect kan ook iets beter, maar dit is toch nog steeds een van de krachtigste tv-speakersystemen die we hebben gezien op een midrange 4K-tv. 

Conclusie

De Sony X90J is een fantastische tv. Hij is zeker de moeite waard als je in het verleden ervaringen hebt gehad met slechte upscaling of slecht contrast. De twee dingen die Sony-tv's beter kunnen dan bijna elk ander merk zijn dan ook het upscalen van HD-bronnen en zorgen voor geweldige zwartwaardes op hun full array-tv's met local dimming. De X90J zal nooit beter zijn dan een OLED als het gaat om de zwartwaardes, maar hij loopt wel erg voor op andere LED-LCD-tv's. 

Er zijn wel een aantal dingen die je van te voren het beste kan bepalen, voordat je kiest voor deze tv. Zo is het belangrijk waar je de tv gaat neerzetten (of ophangen). Als jouw kamer zo opgesteld is dat je eigenlijk altijd wel een beetje schuin voor de tv zit, dan is de Sony X90J vanwege de beperkte kijkhoeken misschien niet de beste keuze voor jou.

Ook beschikt de tv niet over genoeg helderheid om te compenseren voor direct zonlicht, dus als jouw tv tegenover een raam staat, dan kan je misschien ook maar beter verder kijken. We kunnen daarvoor dan wel weer de iets duurdere Sony X95J aanbevelen, want de X-Anti-Glare-technologie op die tv lost een van de grootste problemen op deze tv op en hij kan ook nog eens feller schijnen en een beter contrast leveren. 

Los van die problemen is dit wel een fantastische keuze als je een 4K HDR-tv zoekt met Dolby Vision. De Sony X90J biedt een fenomenale 4K HDR-ervaring voor een erg redelijke prijs. Je kan natuurlijk ook iets meer geld uitgeven voor wat extra functies op de nieuwere Sony-tv's uit 2022 of wat geld besparen voor een minder goede ervaring, maar voor deze prijs levert de X90J eigenlijk vrijwel alles wat je zou willen zien. 

Overweeg ook

Als je aan de hand van onze review van de Sony X90J ook andere opties wil overwegen, bekijk dan ook vooral deze selectie van alternatieve midrange tv's.

LG C1 OLED-tv
De Sony X90J en de LG C1 zijn nogal verschillend. De C1 is bijvoorbeeld een OLED-tv, dus je kunt op deze tv een beter contrast en diepere zwartwaardes verwachten. Hij gaat ook beter om met weerspiegelingen, maar hij kan niet zo helder worden als de X90J. Wel biedt de LG C1 betere kijkhoeken, dus het is een betere optie als je niet direct voor je tv kan zitten in jouw ruimte. 

Sony Bravia X95J
De Sony X95J is toch wel net iets beter dan de X90J. De prachtige 4K HDR-ervaring gaat gepaard met geweldige HD-upscaling en in tegenstelling tot de X90J is deze tv ook beter bestand tegen weerspiegelingen dankzij de X-Anti-Glare-technologie en de hogere helderheid. Hij is wel duurder dan de X90J, maar het is het wel waard als je ook onder minder ideale omstandigheden van de uitstekende beeldkwaliteit wil genieten.

Samsung QN90A Neo QLED TV
De Samsung QN90A is nog een goede optie als je toch graag iets bredere kijkhoeken wil. Dit is een dunne en felle QLED-tv met fantastische kleurverzadiging en krachtige upscaling. Natuurlijk betaal je voor de QN90A dan ook wel wat meer, omdat het niet echt een midrange tv is.