Nvidia GeForce RTX 3090 review

De Nvidia GeForce RTX 3090 wordt genoemd als vervanging voor de Nvidia Titan RTX en de RTX 2080 Ti. De absoluut gigantische grafische kaart met een enorm koellichaam zorgt voor ongelofelijke 3D-weergaven en gamingprestaties door 24 GB GDDR6X-geheugen. 

Met specificaties zoals deze is de grafische kaart vooral geschikt voor mensen die zich bezighouden met 3D-animaties. Nog meer dan mensen die op zoek zijn naar een GPU om de beste PC-games mee te kunnen spelen.

Hoewel Nvidia de RTX 3090 in de markt zet voor creatieve professionals - waar het vooral excelleert - wordt ook het vermogen om 8K-gaming op 60 fps aan te kunnen veel door het bedrijf genoemd, wat uiteindelijk tot gemixte resultaten leidt. 

Zoals bij elke generatie grafische kaarten het geval is, is de Nvidia GeForce RTX 3090 een geweldige grafische kaart, die absoluut alle andere kaarten in de markt sloopt. De hoge prijs en het feit dat de prestaties slechts iets beter zijn dan de RTX 3080 zorgen ervoor dat we deze GPU enkel kunnen aanraden aan hardcore enthousiastellingen die de beste grafische kaart voor hun geld willen of voor digitale artiesten die de kaart nodig hebben voor versnelde weergaven van hun werk. 

Prijs en beschikbaarheid

De Nvidia GeForce RTX 3090 is nu beschikbaar en begint bij een bedrag van €1549 voor Nvidia's eigen Founders Edition. Voor het eerst heeft Nvidia een Titan-achtige kaart opengesteld voor derde partijen zoals MSI, Asus en Zotac, waardoor sommige versies van de RTX 3090 nog duurder zullen zijn.

In vergelijking met de Titan RTX (rond de €3000) is de RTX 3090 een gigantische prijsdaling, maar de RTX 2080 Ti was weer iets goedkoper bij de lancering. 

De RTX 3090 bevindt zich in een soort middenweg. De GeForce-naam suggereert dat deze kaart bedoelt is voor gamers, maar de specificaties en de prijs neigen meer naar 'prosumenten' die ruwe kracht nodig hebben, maar nog niet klaar zijn om in de wereld van Nvidia's Quadro en Tesla te duiken.

Functionaliteiten en chipset

Net als het kleine RTX 3080-broertje is de RTX 3090 gebouwd op de Nvidia Ampere-architectuur, die gebruik maakt van de volledige GA102 grafische processor. Dit keer zijn er 82 Streaming Multiprocessors (SM), met een totaal van 10.496 CUDA-cores, 328 Tensor-cores en 82 RT-Cores.

In het eerste opzicht lijkt het een kleine verbetering ten opzichte van de 72 SM Nvidia Titan RTX (Turing-architectuur) te zijn, maar een van de meest baanbrekende verschillen met de Ampere-architectuur is de mogelijkheid voor beide datapaden op iedere SM om FP32-workloads te kunnen verwerken. Dit betekent dat het aantal CUDA-cores per SM wordt verdubbeld, wat van de RTX 3090 zo'n 3D-rendergigant maakt. 

De RTX 3090 beschikt over 24GB GDDR6X-geheugen op een 384-bit bus, wat zorgt voor 936 GB/s aan geheugenbandbreedte - dit is bijna een terabyte aan gegevens per seconde. Het hebben van zo'n enorme toewijzing van VRAM die zó snel is, betekent dat iedereen die met zware 3D-weergaven werkt, zoals met Davinci Resolve of Blender, een enorm voordeel zal hebben. Als jouw werk met deze toepassingen te maken heeft, bespaar je op lange termijn geld met alles wat de projecttijd kan verkorten. Gecombineerd met de relatief lage kosten - in vergelijking met de Titan RTX - is de RTX 3090 dan een koopje. 

Zoals we in onze RTX 3080 review benoemden, hebben zowel de Tensor-cores als de RT-cores grote verbeteringen gemaakt. De verwerkingscapaciteit van de RT-cores is namelijk verdubbeld.

Bij ray tracing-toepassingen zal de SM in wezen een lichtstraal werpen en vervolgens de workloads overbrengen naar de RT-cores, waar er wordt berekend waar het wordt teruggekaatst. Vervolgens worden die gegevens terug gerapporteerd naar de SM. In het verleden was het in wezen onmogelijk om ray tracing in real time uit te voeren, omdat de SM verantwoordelijk zou zijn voor het zelf uitvoeren van de hele berekening, bovenop elke rastering die het tegelijkertijd moest uitvoeren.

Hoewel de RT-core een groot deel van de werklast op zich neemt, is ray tracing nog steeds een zeer dure technologie, wat betekent dat het hoge prestatiekosten heeft en waardoor DLSS steeds belangrijker wordt, zowel bij gaming als in programma's zoals D5 Render.

De derde generatie Tensor-cores die aanwezig zijn in de grafische Ampere-kaarten van Nvidia zijn ook enorm verbeterd en verdubbelen in snelheid ten opzichte van de Turing Tensor Core. De DLSS-prestaties hebben in het algemeen echter geen dubbele prestatieverbetering gezien, aangezien elke SM nu een enkele Tensor-core heeft, terwijl Turing twee Tensor-cores per SM had. 

Deze Tensor-cores doen meer dan alleen de DLSS aandrijven. Het is ook de technologie die Nvidia Broadcast mogelijk maakt, wat verreweg een van de meest onderschatte functies is die voor deze generatie is uitgebracht.

We hebben deze afgelopen weken Nvidia Broadcast gebruikt tijdens al onze vergaderingen en Discord-hangouts 's avonds laat. Het is fenomenaal om zowel de ongewenste ruis uit je microfoon te filteren, als je achtergrond te vervangen wanneer je voor de vijftigste keer die week in een Microsoft Teams-vergadering zit en alle energie en de wil om op te ruimen verloren hebt.

Nu we allemaal zo lang vanuit huis werken en het ernaar uitziet dat dit het nieuwe normaal gaat worden, is alles wat videovergaderingen minder stressvol maakt een groot voordeel. Het beste is dat deze technologie beschikbaar is voor iedereen met een Nvidia RTX-aangedreven apparaat.

Als we het hebben over stroomverbruik, dan verbruikt de RTX 3090 op zijn hoogtepunt gedurende onze tests maximaal 357 watt. Dat is veel, vooral als je dit combineert met een krachtige processor. Nvidia raadt een voeding van minimaal 750W aan, maar wij zouden zelfs een volledige 1000W PSU aanbevelen bij deze kaart, om er zeker van te zijn dat je PC niet willekeurig wordt uitgeschakeld als de voeding een keer niet optimaal werkt.

Ontwerp Founders Edition

Net zoals bij de RTX 3080 heeft de Founders Edition van de Nvidia GeForce RTX 3090 verreweg het beste ontwerp dat Nvidia ooit heeft verscheept. Hoewel het gaat om een absoluut gigantische grafische kaart - het apparaat is meer dan 30 cm lang, heeft 3 sleuven en weegt veel, waarschijnlijk meer dan 3 kg. 

Het uiterlijk van de RTX 3090 lijkt erg op dat van de RTX 3080 Founders Edition met een zwart en staalgrijs kleurenschema en ventilatoren aan weerszijden van de GPU. Dezelfde koelingsmethode is hier van toepassing: er wordt lucht door de grafische kaart naar boven gezogen en naar de bovenkant van de behuizing afgevoerd. Het koellichaam heeft daarnaast een groot oppervlak, wat zorgt voor efficiëntere koeling.

Om dit ontwerp mogelijk te maken moest de printplaat volledig opnieuw ontworpen worden, zodat er zelfs lucht door de achterkant van de grafische kaart kan stromen. Daarom heeft Nvidia een nieuwe 12-pin PCIe-voedingsconnector geïmplementeerd in plaats van de dubbele 8-pin connectoren die je misschien had verwacht. 

Omdat dit een grote kaart is met drie sleuven, wil je er zeker van zijn dat je kast dit ondersteunt. Eigenaren van een trendy micro-ATX of mini-ITX zullen helaas pech hebben.

Image 1 of 17

Prestaties

Als het aankomt op gaming prestaties is de Nvidia GeForce RTX 3090 slechts tien tot twintig procent sneller dan de RTX 3080 voor meer dan de dubbele prijs. Deze verhoging in prestaties, is als het aankomt op gaming, absoluut de prijs niet waard.

Dat is geen probleem, aangezien de kaart primair is gericht op het begin van 8K-gaming en professionele 3D-weergavetoepassingen. Dat gezegd hebbende kunnen we niet over de RTX 3090 praten zonder 8K-gaming te benoemen.

Op dit moment bestaat 8K vrijwel uitsluitend op het gebied van high-end televisies, wat betekent dat de 8K-schermen redelijk schaars zijn. De komende jaren zal dit vrijwel zeker gaan veranderen, maar op dit moment is er geen enkele gaming monitor die deze resolutie ondersteunt.

Wij hebben zelf ook geen 8K-scherm omhanden, maar dankzij Nvidia's Dynamic Super Resolution (DSR) kunnen we games in 8K testen en het terugschalen naar de oorspronkelijke 4K-resolutie van de monitor die we gebruiken voor het testen.

Hierdoor is er een prestatieverlies van drie tot vijf procent, maar verder biedt het een goed beeld van hoe 8K-gamingprestaties eruit zullen zien. Zoals je op bovenstaande grafieken kunt zien, biedt de RTX 3090 niet direct een 8K 60 fps-ervaring in de meest veeleisende games op PC. 

De games die we geselecteerd hebben om te testen drijven de grafische kaart tot het uiterste, waardoor we de prestatiedelta tussen verschillende grafische kaarten kunnen vergelijken. Zo krijgen we gemakkelijk herhaalbare benchmarkscripts, waardoor we er zeker van zijn dat er op elke grafische kaart exact dezelfde werklast wordt toegepast. 

We hebben deze grafische kaart in onze eigen PC gezet en een wijd spectrum van games geprobeerd, zowel op 4K als 8K DSR om te zien hoe het presteert. 

In games zoals World of Warcraft: Battle for Azeroth en Destiny 2, krijgen we het voor elkaar om op 60 tot 70 fps op deze extreem hoge resolutie te draaien, met de kwaliteitsinstellingen op hoog. 24 GB VRAM is genoeg zodat we de textures niet naar beneden hoeven bij te stellen.

Als we in wat meer intensere single player games zoals Control en Dark Souls III stappen, zien we vaker framerates rond de 40 per seconde. Dit is nog zeker speelbaar. We zullen nog geen mensen adviseren om games in 8K af te spelen, maar dit is zeker de eerste grafische kaart die we getest hebben die deze resolutie daadwerkelijk aankan - op eenzelfde manier als de Nvidia GeForce GTX 980 Ti en Titan X de weg naar 4K-gaming openden. 

Dat alleen al maakt de Nvidia GeForce RTX 3090 een aantrekkelijke optie. Toch moet er bij gezegd worden dat 8K-gaming nog lang niet perfect is, maar het is indrukwekkend dat de kaart überhaupt een dergelijke resolutie aankan. Op 4K levert de RTX 3090 wel degelijk de prestaties waarbij je de instellingen zo hoog mogelijk kunt opdrijven. Elke game die we op 4K speelden, was als een droom die uitkwam. Final Fantasy XV met maximale instellingen draaide op meer dan 70 fps. Hetzelfde geldt voor Metro Exodus en Control. 

Image 1 of 3

Codering- en renderingprestaties

Waar de RTX 3090 echt in uitblinkt is 3D-rendering en codering. Het is enorm aantrekkelijk voor creatieve professionals die dit prestatieniveau willen gebruiken, zonder duizenden euro's te hoeven investeren in een Quadro- of Tesla-kaart.

De NVENC-encoder is dezelfde als op de RTX 2080 Ti. Dit houdt in dat de prestaties niet veel van generatie op generatie veranderen. Nu deze encoder wordt ondersteund door Adobe's Premiere Pro, wordt de hele videoproductie-workflow versneld door de grafische kaart. Voor videobewerkers dus een uitstekende aanwinst.

Er is echter weinig verschil tussen de coderingprestaties van de RTX-kaarten. Ze gebruiken namelijk allemaal dezelfde chip. De verwerkingseffecten zien wel wat verbetering, afhankelijk van de GPU die je gebruikt. Met een RTX 3090 in je PC voor videobewerking zou je geen problemen moeten hebben om de video in real time af te spelen tijdens het bewerken. De RTX 3090 is nog beter in 3D-rendering via applicaties als Blender en Autodesk Maya. De RTX 3090 is bijna twee keer zo snel als de RTX 2080 Ti in Blender. 

Koop het als...

Koop het niet als...