Wat is RAM? Simpel gezegd, het is het korte termijngeheugen van een apparaat. Hier staat data waar je processor snel bij moet kunnen tijdelijk opgeslagen. RAM staat voor random-access memory. Het fungeert als een overbrugging tussen je processor en de data opgeslagen op je harde schijf.
Misschien denk je gelijk aan pc’s wanneer je aan RAM denkt, maar het zit ook in smartphones, servers en game-consoles. Als je een app gebruikt, of bestanden probeert te openen, geeft de RAM van jouw apparaat het door aan de CPU.
Hoeveel RAM je nodig hebt, is een moeilijke vraag. Dat is afhankelijk van wat je met een apparaat wil doen. Een game-pc heeft andere eisen dan een laptop voor productiviteit. RAM is niet alleen een hoeveelheid geheugen. Je moet ook kijken naar welke DDR-generaties en snelheid je nodig hebt.
Daar is dit artikel voor. Om je te helpen dit allemaal te begrijpen. Hier hebben we de fundamentele informatie over RAM uitgelegd waarmee je uit kan vogelen wat je nodig hebt.
RAM uitgelegd
Al je documenten, video’s, games en programma’s staan opgeslagen op je harde schijf of SSD. Dat is het lange termijngeheugen van een apparaat. Hier blijven deze bestanden staan tot je ze zelf verwijdert.
Wanneer je een programma opent of je pc aanzet, gaat deze informatie tijdelijk van je harde schijf naar je RAM. Die reikt de data aan naar de processor (ook CPU genoemd) om te verwerken. Daarna gaat de verwerkte informatie terug naar het RAM waar het blijft tot je het programma sluit.
Zie het als een werkbank met gereedschap, waar je de spullen die je snel nodig hebt dichtbij neerlegt. Hoe meer RAM je hebt, hoe groter deze werkbank wordt. Als je jouw pc afsluit, wordt de hele werkbank weer leeggemaakt.
Wat we kennen als RAM, is eigenlijk DRAM (dynamic random-access memory). Er zijn nog meer soorten, zoals VRAM, maar dat is voor nu niet belangrijk.
In theorie kan een pc werken zonder RAM, alleen is hij dan een stuk trager. Dan moet de CPU bestanden rechtstreeks van de harde schijf lezen. Zelfs een moderne NVMe-SSD is langzamer dan DDR4 RAM. Moderne moederborden hebben RAM nodig om in hun eigen besturingssysteem te kunnen. Dus een nieuwe pc zal niet opstarten zonder RAM.
DDR en frequentie
Als je RAM koopt, zijn dit de belangrijkste zaken om op te letten: het formaat (8GB, 16GB, enzovoort), DDR en de frequentie (getoond in MHz).
DDR staat voor double data rate. Dit is al jaren de RAM-standaard. De meeste moederborden die je nu kunt kopen maken gebruik van de vierde generatie van deze technologie, DDR4. De opvolger, DDR5, is inmiddels al gearriveerd, maar bijna niet verkrijgbaar. Wie nu een pc bouwt, zal hoogstwaarschijnlijk van DDR4 gebruik maken.
DDR4 verscheen in 2017 en is een meer moderne en geavanceerde versie van DDR3. De minimale frequentie van DDR4 is 2.133MHz, wat voor DDR3 ontzettend hoog is. Ook heeft de vierde generatie meer bandbreedte. DDR5 tilt deze prestaties nog verder omhoog.
Als het om prestaties gaat, is de frequentie belangrijker dan de DDR-generatie. Dit bepaalt namelijk de snelheid van de RAM. Een nieuwere generatie heeft echter meer opties en ondersteuning.
Als je 16GB aan DDR3 RAM gebruikt op een snelheid van 2.133MHz, is dat ongeveer net zo snel als DDR4 RAM met dezelfde specs. Als je echter van plan bent om in de toekomst te upgraden, kun je beter DDR4 kiezen.
Als je voor een oudere DDR-generatie gaat, ben je ook gebonden aan oudere moederborden. Je kan niet zomaar je huidige DDR3 RAM omruilen voor DDR4, je moederbord ondersteunt maar 1 generatie. Als je een nieuw systeem gaat bouwen, is een DDR4-compatibel moederbord verreweg de meest logische keuze.
DDR5 gaat de lat nog hoger leggen. Moederborden en RAM-sticks van deze generatie zijn al in mondjesmaat beschikbaar, maar het zal nog even duren voordat de volledige transitie naar de volgende generatie is gemaakt.
Hoeveel RAM heb je nodig?
Toen DDR4 voor het eerst verscheen, was er veel enthousiasme omtrent de mogelijkheden. In theorie kun je één RAM-module hebben van 512GB. In de praktijk zie je dit niet. Voor simpele taken zoals browsen en tekstverwerken is 8GB genoeg. Voor zwaardere taken en gaming is 16GB een goede hoeveelheid. 32GB of 64GB heb je eigenlijk pas nodig bij zwaardere, professionele taken.
Vrijwel geen enkele game verwacht meer dan 16GB RAM van een systeem. Ook heeft de hoeveelheid geheugen weinig impact op de prestaties van een spel. Een game runt bijna net zo goed op 8GB RAM als hij op 32GB doet als de CPU en videokaart hetzelfde zijn.
Meer RAM heeft wel zijn voordelen voor professionals die met grote bestanden en ingewikkelde programma's werken, bijvoorbeeld bij videobewerking. Als je veel browser-tabbladen, applicaties en bestanden tegelijk open hebt, is 32GB of meer wenselijk.
Op een moederbord zitten meestal vier RAM-slots. Dus als je 16GB aan ram wil gebruiken, kun je kiezen voor 4 keer 4GB, 2 keer 8GB of 1 keer 16GB.
Welke configuratie voor jou het beste is, ligt aan of je van plan bent te upgraden in de toekomst. Je RAM uitspreiden over 4 modules is vaak goedkoper, maar dan moet je de volledige configuratie vervangen bij een upgrade. De meeste moederborden ondersteunen dual-channel RAM, dat wil zeggen dat je het meeste uit je geheugen haalt als je gebruik maakt van 2 modules. Raadpleeg de handleiding van je moederbord om te kijken welke 2 RAM-slots je het beste kunt gebruiken voor optimale prestaties.
2 modules gebruiken is de beste middenweg. Hiermee krijg je de beste prestaties en hou je ruimte over voor een upgrade in de toekomst. Let wel op dat je dan exact dezelfde RAM gebruikt.
